ΦΟΒΟΣ
του Στέφαν Τσβάιχ
σε διασκευή και σκηνοθεσία της Έλενας Πέγκα
Μια παράσταση για τις απαγορευμένες επιθυμίες
Πρώτη παρουσίαση στην Ελλάδα
“Μικρή ή μεγάλη, η τιμωρία είναι πάντα καλύτερη από το αβέβαιο, το ατελείωτο μαρτύριο του φόβου.” Σ.Τσβάιχ
Η Καλαμάτα, διεκδικώντας δυναμικά την υποψηφιότητά της για Ευρωπαική Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2021 έχει ξεκινήσει μια σειρά σημαντικών δράσεων στο χώρο του πολιτισμού. Το πρώτο ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ που λειτούργησε στην Ελλάδα αναθέτει σε μια καινοτόμο σκηνοθέτη, την Έλενα Πέγκα την κεντρική του παραγωγή. Συγγραφέας και σκηνοθέτις με σημαντική πορεία στον χώρο του πρωτοποριακού θεάτρου, διασκευάζει και σκηνοθετεί τη θαυμάσια νουβέλα του μεγάλου Αυστριακού συγγραφέα Στέφαν Τσβάιχ, Φόβος με μια ομάδα ταλαντούχων ηθοποιών της νεότερης γενιάς, τους Διαμαντή Καραναστάση, Κατερίνα Μισιχρόνη, Κατερίνα Μαούτσου και Παναγιώτη Σούλη. Η παράσταση θα κάνει πρεμιέρα στις 27 Νοεμβρίου 2015 στην Καλαμάτα και θα ταξιδέψει στην Θεσσαλονίκη για να καταλήξει στην Αθήνα τέλος Ιανουαρίου.
Ο Φόβος, ένα κλασικό κείμενο γραμμένο την ίδια εποχή των σπουδαίων ψυχαναλυτικών κειμένων του Φρόυντ ανοίγει την πόρτα στον θεατή σε μια κατάσταση αμείωτης δραματικής έντασης όπου ο φόβος αλλάζει μορφές, αλλά παραμένει μπροστά του σε όλο το φάσμα των συναισθημάτων που τον συνοδεύουν. Ο έρωτας, ο γάμος, η πίστη, η ζήλια, η ίντριγκα, η απόρριψη, η αγωνία στροβιλίζονται στη σκηνή ανάμεσα στο γοητευτικό κουαρτέτο των εξαιρετικά χτισμένων χαρακτήρων του Τσβάιχ.
Μιά συμπαραγωγή του ΔΗΠΕΘΕ Καλαμάτας και του Γιώργου Λυκιαρδόπουλου.
ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
ΦΟΒΟΣ του Στέφαν Τσβάιχ
Μετάφραση/Διασκευή: Έλενα Πέγκα
Στη μετάφραση συνεργάστηκε με την Μαριλένα Καβάζη, στην διασκευή με την Ορσία Σοφρά.
Σκηνοθεσία: Έλενα Πέγκα
Σκηνικό-Κοστούμια: Αντώνης Δαγκλίδης
Μουσική: Ορέστης Τάνης
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Επιμέλεια Κίνησης: Ιρις Νικολάου
Βοηθός Σκηνοθέτη: Μαριάνθη Μπαϊρακτάρη
ΗΘΟΠΟΙΟΙ:
Διαμαντής Καραναστάσης
Κατερίνα Μισιχρόνη
Κατερίνα Μαούτσου
Παναγιώτης Σούλης
Πρεμιέρα: 27 Νοέμβρη
Σύνοψη
Η Ιρένε, μιά νέα γυναίκα, παντρεμένη, έχει ένα νεαρό πιανίστα για εραστή. Κάθε φορά που φεύγει από το σπίτι του εραστή της λέει μέσα της πως είναι η τελευταία φορά. Δε θέλει να διακινδυνεύσει την οικογενειακή ζωή της, το ασφαλές σπίτι της, τα δυο της παιδιά, ούτε να χάσει το σύζυγό της, που της είναι αφοσιωμένος. Την τελευταία φορά που βγαίνει από το σπίτι του εραστή της, στην εξώπορτα θα συναντήσει μια αδίσταχτη γυναίκα που θα αρχίσει να την εκβιάζει. Από εκείνη τη στιγμή αρχίζει ένας διαβρωτικός φόβος. Η Ιρένε έρχεται αντιμέτωπη με τον κίνδυνο, συνειδητοποιεί πως μέχρι τώρα είχε ζήσει αποκλειστικά για τους άλλους, η ζωή της αλλάζει και οδηγείται σε μια σκοτεινή διαδρομή με αναπάντεχο τέλος.
Ο Στέφαν Τσβάιχ με χειρουργική ακρίβεια περιγράφει και μας αναλύει το φόβο ως ατομικό βίωμα, αλλά και τις κοινωνικές συνιστώσες του.
Σημείωμα της σκηνοθέτιδας
Στο έργο «Φόβος» του Τσβάιχ με ενδιαφέρουν τα κλασικά ερωτήματα που θέτει. Μια ιστορία συζυγικής απιστίας οδηγεί την ηρωίδα σε απόγνωση προκειμένου να μην ομολογήσει το ερωτικό της πάθος για έναν άλλον άντρα. Γιατί ο σύζυγος της καταφεύγει στον εκφοβισμό ως μέσο υποταγής; Γιατί εκείνη φοβάται την τιμωρία της κοινωνίας; Ποιές κοινωνίες εκθρέφουν τον φόβο; Πρόκειται για τον φόβο του σώματος; Το έργο γράφτηκε στην Βιέννη του 1913 σε μιά κοινωνία που καλλιεργούσε την άρνηση των ενστίκτων. Σήμερα εκατό χρόνια μετά είμαστε λιγότερο συντηριτικοί; Τι ρόλο παίζει η κοινωνία στην επιλογή μας να είμαστε ή να μην είμαστε με έναν άνθρωπο και πώς; Τί κάνουμε με τις απαγορευμένες ερωτικές μας επιθυμίες;
Λίγα λόγια για τον συγγραφέα
Ο Στέφαν Τσβάιχ γεννήθηκε στη Βιέννη στις 28 Νοεμβρίου 1881.
Γιος του Μόριτς Τσβάιχ, Εβραίου βιομηχάνου, σπούδασε φιλοσοφία στο
Πανεπιστήμιο της Βιέννης, όπου το 1904 απέκτησε το διδακτορικό του δίπλωμα. Στη ζωή του ασχολήθηκε με πολλά λογοτεχνικά είδη, αλλά οι νουβέλες τον κατέστησαν παγκοσμίως γνωστό. Παρουσιάζονται σα μια σειρά πίνακες που αναπαριστούν την εκλέπτυνση και την ευαισθησία του κλειστού κόσμου που ήταν η βιενέζικη κοινωνία των αρχών του 20ου αιώνα και δείχνουν το ενδιαφέρον του συγγραφέα για μια ψυχολογία του βάθους. Υπήρξε εξαιρετικά δημοφιλής, ο πιό πολυμεταφρασμένος συγγραφέας στον κόσμο.
Ως το 1935 ζει στην Αυστρία αν και πραγματοποίησε πολυάριθμα ταξίδια στο εξωτερικό. Κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου υπηρέτησε στο γερμανικό Υπουργείο Άμυνας. Παρόλα αυτά, παρέμεινε ειρηνιστής σε όλη του τη ζωή, τασσόμενος υπέρ της ενοποίησης της Ευρώπης. Μεταφράζει Βερλαίν, Μπωντλαίρ και Βεράρεν, δημοσιεύει ποίηση (“Ασημένιες χορδές”, “Τα πρώτα στεφάνια”), νουβέλες (“Φόβος”, “Αμόκ”, “Σύγχυση των αισθήσεων” κ.ά.), θεατρικά (“Βολπόνε”), δοκίμια, καθώς και τα περισσότερα έργα μια μεγάλης σειράς βιογραφικών μελετών και λογοτεχνικών πορτρέτων για μεγάλες προσωπικότητες του παρελθόντος (“Τρεις δάσκαλοι: Μπαλζάκ-Ντίκενς-Ντοστογιέφσκι”, “Ρομαίν Ρολάν”, “Μαρία Αντουανέτα”, “Μαρία Στιούαρτ”, “Θρίαμβος και τραγωδία του Εράσμου του Ρότερνταμ” κ.ά.). Το 1933, με την ανάληψη της εξουσίας από τους εθνικοσοσιαλιστές στη γειτονική Γερμανία, τα βιβλία του Τσβάιχ γίνονται στόχος της ναζιστικής προπαγάνδας. Το 1934, μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία, κατέφυγε στην Αυστρία κι έπειτα στην Αγγλία. Το 1941 πήγε στη Βραζιλία, όπου στις 23 Φεβρουαρίου 1942 ο ίδιος και η δεύτερη σύζυγός του, Lotte, αυτοκτόνησαν απελπισμένοι για το μέλλον της Ευρώπης και του πολιτισμού της στην Πετρόπολη, κοντά στο Ρίο ντε Τζανέιρο.
Λίγα λόγια για την σκηνοθέτιδα
Η Έλενα Πέγκα γεννήθηκε στην Θεσσαλονίκη. Σπούδασε θέατρο και φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο Wesleyan στο Κονέτικατ των ΗΠΑ και σενάριο – συγγραφή θεατρικών έργων στο University of Southern California του Λος Άντζελες. Στις ΗΠΑ έζησε 10 χρόνια, οπου ξεκίνησε την καριέρα της ανεβάζοντας έργα της σε πρωτοποριακά θέατρα της Νέας Υόρκης. Στην Ελλάδα επέστρεψε τη δεκαετία του ’90, και συνέχισε να γράφει θέατρο, πεζογραφία και σενάρια αλλά και να σκηνοθετεί.
Ξεχώρισε γρήγορα για τις νεωτεριστικές, ανατρεπτικές και προκλητικές δουλειές της. Γράφει και σκηνοθετεί έργα με σύγχρονο λόγο και προβληματισμό και έχει συνεργαστεί με το Φεστιβάλ Αθηνών, το Εθνικό Θέατρο, το ΚΘΒΕ, τούς Δελφούς, το Αμόρε, το Θέατρο Του Νέου Κόσμου, τα Δημήτρια και πρόσφατα με το Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά.
Έργα της έχουν μεταφραστεί (και κάποια έχουν επίσης εκδοθεί) στα Ολλανδικά, Σουηδικά, Γερμανικά, Γαλλικά, Ιταλικά, Αγγλικά, και έχουν παρουσιαστεί στο Σαν Φρανσίσκο, στη Νέα Υόρκη, στη Λισαβόνα, στην Ολλανδία, στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, στην Γαλλία, στο Λονδίνο.
Έχει εκπροσωπήσει την Ελλάδα σε πολλά Φεστιβάλ στο εξωτερικό. Ήταν υπότροφος στην Μπιενάλε της Βόννης το 1998, στο TheaterTreffen στο Βερολίνο το 2001, και στο IMEC στην Καέν της Γαλλίας το 2014. Έχει συνεργαστεί για δύο χρονιές με το Kitchen Center for Performing Arts της Νέας Υόρκης και τη βραβευμένη χορογράφο RoseAnne Spradlin το 1996 & 1997. Επίσης, έχει συνεργαστεί με το Menagerie Theatre του Cambridge της Αγγλίας το 2005 & 2011.
Έγραψε το σενάριο για τη βραβευμένη ταινία του Λάκη Παπαστάθη Το Μόνον της ζωής του Ταξιδείον (Επίσημη συμμετοχή στο Διεθνές Φεστιβάλ του Τορόντο το 2001). Έχει διδάξει γραφή θεατρικού έργου στο Πανεπιστήμιο της Πάτρας, στο Εθνικό Κέντρο Βιβλίου στο Ελληνικό Κέντρο του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, στο Ίδρυμα Κακογιάννη και αλλού.
Τα θεατρικά της κυκλοφορούν από τις Εκδόσεις Νεφέλη και από τις Εκδόσεις Άγρα κυκλοφορούν τα πεζά της. Το 2012 τιμήθηκε με το βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών για τα διηγήματα της με τίτλο Σφικτές Ζώνες και Άλλα Δέρματα (Εκδόσεις Άγρα). To Φεβρουάριο του 2015 ανέλαβε καλλιτεχνική διευθύντρια της Καλαμάτας Υποψήφια Πόλη για Ευρωπαική Πολιτιστική Πρωτεύουσα.
