Επίσημο μνημόσυνοπρος τιμή της μαρτυρικής εκτέλεσης των 59 Ελλήνων πατριωτών, οι οποίοι, το πρωινό της Δευτέρας 31 Ιουλίου 1944, μεταφέρθηκαν στα Καλύβια, από τις φυλακές των αποθηκών Παναγόπουλου και της Αγίας Τριάδας Αγρινίου, για να εκτελεσθούν από τις γερμανικές δυνάμεις κατοχής, τελέστηκε σήμερα από το Δήμο Αγρινίου και Αντιστασιακές Οργανώσεις.
Το επίσημο μνημόσυνοτελέστηκε στον Ι.Ν Αγίου Νικολάου Καλυβίων και ακολούθησε επιμνημόσυνη δέηση και κεντρική ομιλία, κατάθεση στεφάνων και χαιρετισμοί εκπροσώπων των αντιστασιακών οργανώσεων. Εκεί, στον τόπο της θυσίας,δίπλα στις γραμμές του τραίνου, στη θέση «ΦΥΛΑΚΙΟ», ακριβώς στο τόπο που κατέληξε το γερμανικό όχημα που τους μετέφερε.
Οι πατριώτες που εκτελέστηκαν, αφού συνελήφθησαν από τους Γερμανούς νωρίτερα, οι περισσότεροι στα χωράφια που δούλευαν ως εργάτες, καταγόμενοι πολλοί απ’αυτούς από την Κεφαλονιά, τη Λευκάδα αλλά και το Ξηρόμερο, ήταν κατά αλφαβητική σειρά οι ακόλουθοι:
1) Αμάραντος Νικόλαος, 2) Βαλλιανάτος Ιωάννης, 3) Γάκης Κωνσταντίνος, 4) Γκαλάγκος Ανδρέας, 5) Γουλές Γεώργιος, 6) Γρηγοράτος Σπυρίδων, 7) Δανηλάτος Σταύρος, 8) Δημονίτσας Δήμος, 9) Δοντάτος Σταύρος, 10) Ευθυμίου Φώτιος, 11) Ευθυμίου Δημ. Χρήστος, 12) Ζαρκαδούλας Γεώργιος, 13) Καλπουζάνης Γεώργιος, 14) Καλύβας Λεωνίδας, 15) Καράμπελας Ιωάννης, 16) Καραπαναγιωτίδης Αθανάσιος, 17) Καραπάνος Κωνσταντίνος, 18) Καταρέλος Γεώργιος, 19) Κατωπόδης Κωνσταντίνος, 20) Κουφοπάνος Δημήτριος, 21) Μαρούλης Δημήτριος, 22) Μαυρέλης Ιωάννης (Λεπενιώτης), 23) ΜερεσιώτηςΑνδρογένης, 24) Μπάκας Κωνσταντίνος, 25) Μπάλλας Δημήτριος, 26) Mπάλλας Χαρίλαος, 27) Μπαστάνης Βασίλειος, 28) Μπαστάνης Γεώργιος, 29) Μπεχλούλιας Κωνσταντίνος, 30) Μπινούλης Βασίλειος, 31) Μπούρας Δημήτριος, 32) Μπουρμπούλης Σωτήριος, 33) Νεόφυτος Διονύσιος, 34) Νεοφώτιστος Σπυρίδων, 35) Ντανσκόι Κωνσταντίνος, 36) Παναγιωτόπουλος Πέτρος, 37) Παπαδημητρίου Κωνσταντίνος, 38) Παπαϊωάννου Αντώνιος (καπετάν Δίας – Αντώνης), 39) Πασίσης Θεοχάρης, 40) Πάσχος Παναγιώτης, 41) Πατσαούρας Κωνσταντίνος, 42) Πεταρούδας Βασίλειος, 43) Πόλκας Ηλίας (Μαστρογιάννης Αντώνιος), 44) ΠολλάτοςΓερ. Νίκιας, 45) Ριγάλος Αντώνιος, 46) Σακαπέτης Βασίλειος, 47) Σαμψών Απόστολος, 48) Σέτας Ιωάννης, 49) Σπίγγος Ιωάννης, 50) Σταυρόπουλος Σπυρίδων, 51) Τριανταφύλλου Βασίλειος (Αγγελοκαστρίτης), 52) Τσιαπούρης Απόστολος, 53) Τσίρκας Ιωάννης, 54) Τσούτσουρας Παναγιώτης, 55) Φαμώλης Ηλίας, 56) Φατούρος Σπυρίδων, 57) Φλαμιάτος Κωνσταντίνος, 58) Χαρτομανώλης Βασίλειος, 59) Χατζόπουλος Ιωάννης.
Οι 55 από τους 59 εκτελέστηκαν, από το γερμανικό εκτελεστικό απόσπασμα, κατά ομάδες των δέκα, των οκτώ ή των πέντε, όπως τους κατέβαζαν από τα 3-4 φορτηγά-καμιόνια, που τους είχαν φορτώσει, τα οποία συνοδεύονταν από ουλαμό αρμάτων (5) μάχης, πενήντα (55) πατριώτες, ενώ κρεμάστηκαν, αφού χρησιμοποίησαν οι δήμιοι τραπέζι για να τους ανεβάσουν προκειμένου να τους περάσουν τις θηλιές, σε τηλεγραφόξυλα, που υπήρχαν κατά μήκος της γραμμής, τέσσερις (4) ακόμα πατριώτες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι από τους εξήντα πατριώτες που μεταφέρθηκαν στο τόπο της εκτέλεσης, ένας δεν εκτελέστηκε (Μήτσος Ζωγράφος) καθώς ταγματασφαλίτες που παραβρίσκονταν τον έντυσαν ανάλογα παρουσιάζοντάς τον στους Γερμανούς, δήθεν, ως «ταγματασφαλίτη-γερμανόφιλο».
(Απ το βιβλίο του δικηγόρου Γιάννη Γρ. Διονυσάτου «Καλύβια- Ιχνηλατώντας τον Καναδά»).
