Κύριε πρόεδρε της ΚΕΔΕ
Αγαπητοί Συνάδελφοι Δήμαρχοι και Δημοτικοί Σύμβουλοι
Σας καλωσορίζω στο Προσυνέδριο των Ιωαννίνων.
Ο προσυνεδριακός διάλογος, όπως και το επικείμενο Συνέδριο μας, έρχονται σε μια χρονική συγκυρία που θα τη χαρακτήριζα «κομβική», από πολλές απόψεις:
-Διανύουμε το πρώτο έτος της πενταετούς θητείας μας.
-Είμαστε στην έναρξη της νέας προγραμματικής περιόδου.
-Έχουμε μια νέα κυβέρνηση, ένα νέο συνομιλητή δηλαδή. Μάλιστα στις προγραμματικές δηλώσεις είπε ο Υπουργός ότι θα «ανοίξει» το θέμα του Καλλικράτη και φαίνεται ότι θα μπει στο τραπέζι το θεσμικό πλαίσιο της Αυτοδιοίκησης .
– Ταυτόχρονα βιώνουμε ως χώρα τις ασφυκτικές συνθήκες που δημιουργεί η δύσκολη διαπραγμάτευση με τους εταίρους κι αυτό έχει αντανάκλαση στην Αυτοδιοίκηση και φυσικά πάνω απ’ όλα στην κοινωνία μας.
Έτσι λοιπόν, σε ένα γενικότερο περιβάλλον που έχει χαρακτηριστικά ρευστότητας, οι δικές μας προσυνεδριακές συζητήσεις θα πρέπει να έχουν ουσία και οι θέσεις που θα καταλήξουμε να διατυπώσουμε στο Συνέδριο μας να αποτελέσουν τον οδηγό μας για τα επόμενα χρόνια.
Πιστεύω ακράδαντα – και το επαναλαμβάνω σε κάθε ευκαιρία- πως:
• Πρώτον, στη λαίλαπα της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης η Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι αυτή που διαδραματίζει πρωταρχικό ρόλο στη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής και της στήριξης των πιο αδύναμων συμπολιτών μας.
Ανέλαβε δράσεις και πρωτοβουλίες που στήριξαν τη δοκιμαζόμενη κοινωνία μας, χρηματοδοτώντας τες από τους δικούς της διαρκώς μειούμενους πόρους.
Αντιληφθήκαμε γρήγορα, από την έναρξη της οικονομικής κρίσης, το μέγεθος της ανθρωπιστικής κρίσης που τη συνόδευε, όταν η πολιτεία αργούσε πολύ να εμφανίσει τα αντανακλαστικά που απαιτούσαν οι συνθήκες.
Αυτό τον πρωταγωνιστικό ρόλο τον δικαιούται και σήμερα και στο μέλλον η Αυτοδιοίκηση, έχει τις δομές, τη γνώση και την εμπειρία. Αυτό διακηρύττουν και οι ομόφωνες θέσεις των οργάνων μας και αυτό – να είναι ξεκάθαρο- δεν υποκρύπτει καμία διάθεση ανταγωνισμού με κανέναν.
• Δεύτερον. στην έξοδο από την κρίση, στη δημιουργία συνθηκών ανάτασης της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας, η Τοπική Αυτοδιοίκηση μπορεί και πρέπει να παίξει καθοριστικό ρόλο, σχεδιάζοντας και υλοποιώντας πρωτοβουλίες που κινητοποιούν την τοπική αγορά και δημιουργούν θέσεις εργασίας.
Για να συμβεί αυτό πρέπει να υπερβούμε παραδοσιακά στεγανά του ρόλου μας και να αναζητήσουμε εμείς οι ίδιοι το νέο ρόλο, το νέο μοντέλο μιας σύγχρονης Αυτοδιοίκησης.
Πρέπει όμως παράλληλα να διεκδικήσουμε θεσμικά και οικονομικά «εργαλεία».
Θέλω να διατυπώσω πολύ συνοπτικά και εν ήδη κατάθεσης προβληματισμού, ορισμένες σκέψεις και θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε αναλυτικά στη συνέχεια.
1. Θεσμικό πλαίσιο
Η κυβέρνηση θα πρέπει να ξεκαθαρίσει πολύ γρήγορα το τοπίο στο τι σκέφτεται και τι σχεδιάζει σχετικά με το θεσμικό πλαίσιο της Αυτοδιοίκησης.
Ο Υπουργός Εσωτερικών στις προγραμματικές δηλώσεις μίλησε για «αντικατάσταση του Καλλικράτη» με ένα νέο θεσμικό πλαίσιο και υποστήριξε ότι ο Καλλικράτης σχεδιάστηκε για να αποτελέσει το όχημα μνημονιακών πολιτικών.
Προσωπικά διαφωνώ με μια τέτοια ισοπεδωτική προσέγγιση.
Πιστεύω ότι ο «Καλλικράτης» εισήγαγε μια σοβαρή μεταρρυθμιστική λογική στην Αυτοδιοίκηση.
Δεν στηρίχθηκε οικονομικά, όπως προβλέπονταν με τη θέσπιση του,
Δεν ευθύνεται όμως ο «Καλλικράτης», για το ότι είχαμε πάνω από 60% μείωση των πόρων της Αυτοδιοίκησης.
Ευθύνονται οι μνημονιακές πολιτικές που ακολουθήθηκαν και στην Αυτοδιοίκηση.
Ναι, υπήρξαν παραλήψεις, υπήρξαν και λάθη στον «Καλλικράτη».
Ναι, χρειάζονται βελτιωτικές παρεμβάσεις.
Ναι, χρειάζονται διορθωτικές κινήσεις.
Για παράδειγμα στο κομμάτι που αφορά τον ασφυκτικό και πολλές φορές αλληλεπικαλυπτόμενο έλεγχο.
Στο κομμάτι που αφορά την αδηφάγα γραφειοκρατία.
Με άλλοθι τη διαφάνεια θεοποιούμε το γράμμα του νόμου και χάνουμε την ουσία.
Ναι χρειάζονται αλλαγές που να απελευθερώνουν τα χέρια της Αυτοδιοίκησης, στο να δημιουργήσει «εργαλεία» για να δράσει και να σχεδιάσει ουσιαστικά για την τοπική ανάπτυξη.
Για παράδειγμα στην περιοχή μας θέλουμε να δημιουργήσουμε έναν οργανισμό για τον τουρισμό, με την Αυτοδιοίκηση, τους επαγγελματίες του τουρισμού, τους θεσμικούς φορείς και μας περιορίζει το θεσμικό πλαίσιο του Καλλικράτη.
Θεωρώ αναγκαίες βελτιωτικές παρεμβάσεις που να καθιστούν πιο λειτουργικό το θεσμικό πλαίσιο, πιο συμμετοχικό στην κοινωνία το θεσμό, πιο ξεκάθαρα τα όρια αρμοδιοτήτων και σαφώς θεσμοθετημένους τους αντίστοιχους πόρους.
Όχι όμως σε ισοπεδωτικές λογικές. Όχι σε σαρωτικό ξεθεμελίωμα του «Καλλικράτη»
Και πάντα στη λογική που προανέφερα:
Στο ότι στις σημερινές συνθήκες είναι ανάγκη να οικοδομήσουμε μια Νέα Αυτοδιοίκηση που να ανταποκρίνεται στα δεδομένα της εποχής, συμβάλλοντας στην έξοδο από την κρίση.
2. Οικονομικά της Αυτοδιοίκησης
Είναι μονίμως το θέμα αιχμής.
Θεωρώ περιττό να επαναλάβω κι εγώ ότι δεν υπάρχει περιθώριο ούτε ένα ευρώ, για περεταίρω περικοπές στους πόρους της Αυτοδιοίκησης.
Επίσης, ας επαναλάβω, πως δεν πρόκειται να δεχθούμε να χρησιμοποιηθούν τα αποθεματικά των Δήμων για την ταμειακή διευκόλυνση του κράτους.
Γνωρίζω τη σχετική διαβεβαίωσε του Υπουργού, αλλά επειδή ο Δήμος Ιωαννιτών είναι από τους λίγους Δήμους που έχουμε πλεόνασμα στον προϋπολογισμό κι επειδή είναι μια περίοδος πολύ δύσκολη, όπου είναι γεγονός πως … «στύβουμε την πέτρα» ως χώρα, δεν σας κρύβω ότι ανησυχώ.
Επίσης περιμένουμε να υλοποιηθεί η δέσμευση του Υπουργού Εσωτερικών και να καταργήσει την περιβόητη τοπολογία που ήρθε εν κρυπτώ τα Χριστούγεννα από την προηγούμενη κυβέρνηση και παρακρατούσε το 4% από τους ΚΑΠ.
Δεν θα επεκταθώ περισσότερο στο θέμα των οικονομικών, γιατί θέτει ένα γενικό πλαίσιο η Επιτροπή Οικονομικών της ΚΕΔΕ, που αποτελεί μια βάση συζήτησης.
Θέτει και ζητήματα που αφορούν τους ορεινούς οικισμούς που είναι στο επίκεντρο της σημερινής προσυνεδριακής διαδικασίας.
Φαντάζομαι θα το συζητήσουμε πιο διεξοδικά στη συνέχεια.
3. Προσωπικό – διοικητική δομή
Παραβιάζω ανοιχτές πόρτες αν επαναλάβω ότι τις παθογένειες που έχει η δημόσια διοίκηση στην Ελλάδα, τις συναντάμε και στους Δήμους.
Δεν χρειάζονται απαρίθμηση χρειάζονται επιτέλους θεραπεία.
Έχουν γίνει βήματα εκσυγχρονισμού , ο δρόμος όμως είναι ακόμη πολύ μακρύς.
Υπάρχουν σοβαρότατες ελλείψεις προσωπικού σε υπηρεσίες αιχμής.
Ελλείψεις σε εργατοτεχνικό και εξειδικευμένο προσωπικό.
Η κατάσταση γίνεται όλο και χειρότερη κάθε χρόνο και είμαστε σε ένα σημείο που, πραγματικά, άλλοι Δήμοι ανταποκρίνονται οριακά κι άλλοι δεν μπορούν να ανταποκριθούν όπως πρέπει στις ανάγκες των πολιτών.
Το έχω ξαναπεί ότι διαφωνώ με τις ελαστικές μορφές εργασίας , τα «δίμηνα» και τα «πεντάμηνα», όχι μόνο από θέση αρχής, αλλά και γιατί δεν αντιμετωπίζουν ουσιαστικά το πρόβλημα.
Η νέα πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Εσωτερικών δηλώνει ότι αναγνωρίζει το πρόβλημα.
Ο Υπουργός μίλησε για δυνατότητα προσλήψεων στις ανταποδοτικές υπηρεσίες των ΟΤΑ που δεν επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό. Μίλησε για εκπόνηση ειδικού προγράμματος για υπαλλήλους υψηλής εξειδίκευσης σε κατηγορίες αιχμής και για άρση των περιορισμών προσλήψεων άλλων κατηγοριών του τακτικού προσωπικού για κοινωνικές δομές και για τεχνικές εργασίες.
Είναι σημαντικό ότι αναγνωρίζεται το πρόβλημα από την πολιτική ηγεσία και μπορούμε να συζητήσουμε.
Αυτό που με ανησυχεί είναι η σχεδόν εκδικητική στάση που επιδεικνύουν οι δανειστές απέναντι στη χώρα μας στη διαπραγμάτευση που διεξάγεται, όπου τέτοια θέματα αντιμετωπίζονται περίπου ως ταμπού αυτή τη στιγμή.
Δεν θα σας κουράσω περισσότερο.
Κλείνω εδώ κι εύχομαι να έχουμε ένα γόνιμο διάλογο στη συνέχεια του Προσυνεδρίου μας.
Εύχομαι να έχετε καλή διαμονή, έστω και αυτές τις λίγες ώρες, όσοι έχετε έρθει από μακριά.
Η περιοχή μας είναι όμορφη και φιλόξενη και σας καλοδεχόμαστε.
