ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ – ΘΩΜΑ ΜΠΕΓΚΑ
ΘΕΜΑ: «Λήψη καταρχήν απόφασης υποβολής υποψηφιότητας για απόκτηση του τίτλου “Ιωάννινα-Ήπειρος Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021”»
Σήμερα το Δημοτικό Συμβούλιο Ιωαννίνων λαμβάνει καταρχήν απόφαση υποβολής υποψηφιότητας για την απόκτηση του τίτλου “Ιωάννινα-Ήπειρος Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021”»
Ύστερα από ώριμη σκέψη και με πλήρη συναίσθηση των ευθυνών και των δυσκολιών του εγχειρήματος, διεκδικούμε τον εξόχως τιμητικό τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης και θεωρούμε ότι τα Γιάννενα έχουν τη δυνατότητα και –ας μου επιτραπεί η έκφραση – τα «προσόντα» για να ανταποκριθούν στα κριτήρια που απαιτεί ο κορυφαίος ευρωπαϊκός θεσμός.
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Ο θεσμός αυτός στοχεύει στην ανάδειξη του πολιτιστικού πλούτου, της πολυμορφίας, αλλά και των κοινών πολιτιστικών πτυχών στην Ευρώπη, με σκοπό να συμβάλει στην προσέγγιση των ευρωπαϊκών λαών και τη βελτίωση της αμοιβαίας κατανόησης.
Η ιδέα είναι Ελληνική. Ο θεσμός της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης», καθιερώθηκε, με πρωτοβουλία της Μελίνας Μερκούρη, από το Συμβούλιο Υπουργών της Ευρωπαϊκής Ένωσης τον Ιούνιο του 1985.
Στην πορεία του χρόνου αποδείχθηκε ότι ο θεσμός έχει αυξανόμενο πολιτιστικό, κοινωνικό, και οικονοµικό αντίκτυπο και πολύ θετικά αποτελέσματα στις πόλεις που τον κερδίζουν μέσα από μια αυστηρή διαδικασία αξιολόγησης.
Στη χώρα μας έχει ήδη απονεμηθεί ο τίτλος τρεις φορές: Αθήνα 1985, Θεσσαλονίκη 1997, Πάτρα 2006.
Ο τίτλος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης απονέμεται κάθε χρόνο σε μία πόλη των δύο κρατών μελών που αναφέρονται στο χρονοδιάγραμμα της νέας Απόφασης 445 του 2014 της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Για το έτος 2021, τα δύο κράτη-μέλη που θα φιλοξενήσουν το θεσμό «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης» είναι η Ελλάδα και η Ρουμανία.
Στην πόλη του κάθε κράτους μέλους που θα φέρει τον τίτλο θα χορηγηθεί και χρηματικό βραβείο ύψους 1,5 εκατομμυρίου ευρώ, προς τιμήν της Μελίνας Μερκούρη, με την προϋπόθεση ότι έχει τηρήσει τις δεσμεύσεις που αναφέρονται στην αίτησή της.
Κάθε αίτηση πρέπει να βασίζεται σε ένα πολιτιστικό πρόγραμμα με έντονη ευρωπαϊκή διάσταση.
Το πολιτιστικό πρόγραμμα εκτείνεται στη διάρκεια μιας ολόκληρης χρονιάς, είναι το έτος της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης και εκπονείται ειδικά για το θεσμό.
Η αίτηση θα πρέπει να υποβληθεί το αργότερο έως τις 23 Οκτωβρίου 2015
ΕΠΙΛΟΓΗ-ΚΡΙΤΗΡΙΑ
Τα κριτήρια απονομής του τίτλου για την αξιολόγηση των αιτήσεων χωρίζονται σε έξι κατηγορίες που έχουν την ίδια βαρύτητα:
1. Συμβολή στη μακροπρόθεσμη στρατηγική
2. Ευρωπαϊκή διάσταση
3. Πολιτιστικό και καλλιτεχνικό περιεχόμενο
4. Ικανότητα υλοποίησης
5. Προβολή
6. Διαχείριση
Μία ομάδα ανεξάρτητων ευρωπαίων και εθνικών εμπειρογνωμόνων θα αναλάβει να αξιολογήσει τις αιτήσεις που θα υποβληθούν από τις υποψήφιες πόλεις, θα καταλήξει σε έναν αριθμό προεπιλεγμένων πόλεων και στο τελικό στάδιο επιλογής θα προτείνει μία πόλη για να της απονεμηθεί ο τίτλος της «Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης» και το βραβείο «Μελίνα Μερκούρη».
Η επιτροπή θα αποτελείται από 12 μέλη. Τα 10 μέλη είναι εμπειρογνώμονες που ορίζονται από τα θεσμικά όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και 2 μέλη ορίζονται από το Ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού.
ΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Το γνωρίζουμε όλοι ότι η δυσκολία του εγχειρήματος είναι μεγάλη.
Υπάρχουν πολλές ελληνικές πόλεις που διεκδικούν το θεσμό, ο ανταγωνισμός είναι μεγάλος, κάποιοι έχουν ξεκινήσει την «κούρσα» εδώ και δύο χρόνια και κάποιοι άλλοι έχουν εγκαταλείψει.
Ο Δήμος Ιωαννιτών θα διαθέσει όλες του τις δυνάμεις στη διεκδίκηση της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας.
Γιατί είναι μια διαδικασία από την οποία μπορούμε να κερδίσουμε πολύ σημαντικά οφέλη, όχι μόνο τα Γιάννενα αλλά και η ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου.
Γιατί ο τίτλος απονέμεται μεν σε μία πόλη, αλλά μπορεί να συνοδευτεί με δράσεις σε όλη την ευρύτερη περιοχή και τέτοια συνεργασία εμείς θα την επιδιώξουμε και με άλλους Δήμους της Ηπείρου.
Θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό το όφελος αυτής της διαδικασίας διεκδίκησης.
Ακόμη και να μην έχει την τελική κατάληξη που εμείς επιθυμούμε και θα επιδιώξουμε με όλες μας τις δυνάμεις, θα είναι κέρδος ακόμη και αυτή καθ’ αυτή η διαδικασία της διεκδίκησης.
Και μόνο η συμμετοχή στη διαδικασία επιλογής επιδρά θετικά στην ανάπτυξη, την κοινωνική/πολιτιστική αναζωογόνηση και στην ευρωπαϊκή προβολή των αντίστοιχων πόλεων.
Ο σχεδιασμός που γίνεται, η ιδέες που γεννιούνται, η κινητοποίηση και η σύμπραξη δημιουργικών δυνάμεων και της τοπικής κοινωνίας εν γένει, η φήμη που κερδίζουμε, η τόνωση του προφίλ της πόλης μέσω του πολιτισμού, είναι προς όφελος μας.
Βεβαίως είναι μεγάλο το όφελος αν επιτύχουμε την ανάδειξη μας σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.
Από την εμπειρία των προηγούμενων Πολιτιστικών Πρωτευουσών, τα μακροπρόθεσμα οφέλη για μια πόλη είναι τα εξής:
• η Πολιτιστική Πρωτεύουσα δρα ως καταλύτης για σταδιακή αλλαγή στην πόλη ή την ευρύτερη περιοχή της
• μετρήσιμη βελτίωση της αυτοεκτίμησης και της υπερηφάνειας των κατοίκων της πόλης
• αυξημένη συμμετοχή στα πολιτιστικά αγαθά της πόλης, ειδικά από το κοινό της πόλης που είναι λιγότερο πιθανό να παρακολουθήσει ή να συμμετάσχει
• δημιουργία νέων πολιτιστικών αγαθών, δεξιοτήτων και ευκαιριών για τους καλλιτέχνες και τους πολιτιστικούς οργανισμούς
• μεγαλύτερη κατανόηση και αναγνωρισιμότητα της πόλης σε διεθνές επίπεδο που αντικατοπτρίζεται σε αύξηση του τουρισμού και της φήμης της.
Πιστεύω ακράδαντα πως τα Γιάννενα, η Ήπειρος έχουμε τη δυνατότητα να ανταποκριθούμε πλήρως στα κριτήρια που θέτει η διεκδίκηση του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας.
Για τη διεκδίκηση του τίτλου, είμαστε υποχρεωμένοι να υποβάλουμε ένα πρόγραμμα με ευρωπαϊκή και διεθνή απήχηση, το οποίο δεν θα περιορίζεται στην προσέλκυση επισκεπτών μόνο, αλλά θα απευθύνεται στους μόνιμους κατοίκους, τους καλλιτέχνες και τους πολιτιστικούς φορείς.
Απαραίτητη λοιπόν θα είναι η εμπλοκή όλων των κοινωνικών και ηλικιακών ομάδων, καθώς και των ατόμων με ιδιαίτερες δεξιότητες στην υλοποίηση της νέας πολιτιστικής στρατηγικής που όλοι μαζί θα χαράξουμε.
Πρωταγωνιστικό ρόλο θα παίξουν, οι νέοι και οι καλλιτέχνες, μιας και αυτοί θα κληθούν να εφαρμόσουν στο μέλλον αυτή τη στρατηγική και να επωφεληθούν από τα επιτεύγματά της.
Απευθύνουμε κάλεσμα σε όλους τους φορείς της Ηπείρου, να αγωνιστούμε μαζί και να διεκδικήσουμε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στον πολιτισμό.
Κάλεσμα στους απανταχού Ηπειρώτες να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, ο καθένας όπου βρίσκεται και από όποια θέση κι αν έχει στην πόλη ή τη χώρα που δραστηριοποιείται, να γίνει η φωνή της διεκδίκησης και να βοηθήσει με τον τρόπο του όσο μπορεί.
Έχουμε όλες τις δυνατότητες να αγωνιστούμε για τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας και να τον κερδίσουμε, παρά τις δυσκολίες.
Η Ήπειρος με το αμόλευτο φυσικό της περιβάλλον, την συνεχή κατοίκηση από τους προϊστορικούς χρόνους ως τις μέρες μας, η Ήπειρος της Δωδώνης, της Νικόπολης, της Άρτας, του Μετσόβου, των αναρίθμητων μεταβυζαντινών μνημείων.
Η Ήπειρος των μεγάλων Δασκάλων του Ελληνικού Διαφωτισμού.
Η Ήπειρος των αργυροχόων, των μαστόρων, των εμπόρων και των τραπεζιτών, που ευεργέτησαν όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και τις πόλεις της Δυτικής Ευρώπης και των Βαλκανίων όπου έδρασαν.
Η Ήπειρος της Πολυφωνίας και της Πεντατονίας, με την ολοζώντανη μουσικοχορευτική παράδοση.
Η Ήπειρος : το σταυροδρόμι των πολιτισμών και ο κόμβος των εμπορικών οδών που συνδέουν την Ανατολή με τη Δύση.
Η Ήπειρος : Πύλη εισόδου της Δύσης στην Ανατολή και στα Βαλκάνια, χάρη στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας και την Νέα Εγνατία οδό.
Η Ήπειρος, λοιπόν θα γράψει το όνομά της πλάι στην υποψήφια πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης: Ιωάννινα – Ήπειρος θα είναι ο πλήρης τίτλος.
Τα Γιάννενα, η πόλη του διαχρονικού πολιτισμού. Η πόλη με τις τρεις κουλτούρες, χριστιανών, εβραίων, μουσουλμάνων. Την καστροπολιτεία της, τη λίμνη της, το ακμαίο Πανεπιστήμιο με τη Σχολή Πλαστικών Τεχνών, την ΕΗΜ, τα 3 Ωδεία, τη Συμφωνική της ορχήστρα, τη Φιλαρμονική, τις αίθουσες εκδηλώσεων, τους δραστήριους συλλόγους και τη δυναμική παρουσία των παιδιών και των νέων,
Για αυτά τα Γιάννενα θα αγωνιστούμε με όπλα καινοτόμες πολιτιστικές δράσεις.
Για μια πόλη εξωστρεφή ανοιχτή, σύγχρονη, ευρωπαϊκή.
ΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Η διεκδίκηση του τίτλου της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης
«Οι κοινωνίες προχωράνε μπροστά όταν κοιτάνε στα μάτια τις προκλήσεις. Λέμε ‘ναι’ στην πρόκληση της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας. Λέμε ‘ναι’ σε μια πόλη ανοιχτή και εξωστρεφή».
Με τον τρόπο αυτό έκλεισε ο Δήμαρχος Ιωαννιτών, Θωμάς Μπέγκας, τη σημερινή συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, όπου ελήφθη με ευρεία πλειοψηφία η «καταρχήν απόφαση υποβολής υποψηφιότητας για απόκτηση του τίτλου “Ιωάννινα-Ήπειρος Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021”», ευχαριστώντας τους Δημοτικούς Συμβούλους για τη θετική στάση τους (μειοψήφησαν οι κύριοι Δ. Τασούλας και Σ. Σκοπούλης).
Ο Δήμαρχος στην εισήγηση του εξέφρασε την ακράδαντη πίστη του πως τα Γιάννενα, η Ήπειρος, έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούνε πλήρως στα κριτήρια που θέτει η διεκδίκηση του θεσμού της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας και κάλεσε όλους τους Γιαννιώτες, όλους τους φορείς της Ηπείρου, όλους τους απόδημους Ηπειρώτες να συμμετάσχουν στην κοινή προσπάθεια . Μια προσπάθεια που αναλήφθηκε «ύστερα από ώριμη σκέψη και με πλήρη συναίσθηση των ευθυνών και των δυσκολιών του εγχειρήματος».
Όπως τόνισε ο κ. Μπέγκας ο τίτλος της πολιτιστικής πρωτεύουσας απονέμεται μεν σε μία πόλη, αλλά μπορεί να συνοδευτεί με δράσεις σε όλη την ευρύτερη περιοχή «και τέτοια συνεργασία εμείς θα την επιδιώξουμε και με άλλους Δήμους της Ηπείρου». Έτσι ο πλήρης τίτλος της υποψηφιότητας θα είναι Ιωάννινα-Ήπειρος Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 2021.
Η αίτηση θα πρέπει να υποβληθεί το αργότερο έως τις 23 Οκτωβρίου 2015 και να βασίζεται σε ένα πολιτιστικό πρόγραμμα με έντονη ευρωπαϊκή διάσταση.
ΤΑ ΓΙΑΝΝΕΝΑ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Ο Δήμαρχος Ιωαννιτών αναφέρθηκε στις δυσκολίες του εγχειρήματος και στον έντονο ανταγωνισμό πολλών ελληνικών πόλεων, υπογραμμίζοντας πως «ο Δήμος Ιωαννιτών θα διαθέσει όλες του τις δυνάμεις στη διεκδίκηση της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, γιατί είναι μια διαδικασία από την οποία μπορούμε να κερδίσουμε πολύ σημαντικά οφέλη, όχι μόνο τα Γιάννενα αλλά και η ευρύτερη περιοχή της Ηπείρου».
Τόνισε πως «ακόμη κι αν δεν υπάρξει η τελική κατάληξη που εμείς επιθυμούμε και θα επιδιώξουμε με όλες μας τις δυνάμεις, θα είναι κέρδος ακόμη και αυτή καθ’ αυτή η διαδικασία της διεκδίκησης.
Ο σχεδιασμός που γίνεται, η ιδέες που γεννιούνται, η κινητοποίηση και η σύμπραξη δημιουργικών δυνάμεων και της τοπικής κοινωνίας εν γένει, η φήμη που κερδίζουμε, η τόνωση του προφίλ της πόλης μέσω του πολιτισμού, είναι προς όφελος μας».
Το όφελος βεβαίως αν πετύχει ο στόχος της ανάδειξη των Ιωαννίνων σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης είναι τεράστιο και σε αυτό αναφέρθηκε ο Δήμαρχος Ιωαννιτών, Θωμάς Μπέγκας, ανατρέχοντας στην καταγεγραμμένη εμπειρία προηγούμενων Πολιτιστικών Πρωτευουσών. Αναφέρθηκε όχι μόνο στα οικονομικά οφέλη που σχετίζονται με την αναγνωσιμότητα που κερδίζει η πόλη, και η οποία αντικατοπτρίζεται στην αύξηση του τουρισμού και της φήμης της, αλλά και στα πολιτιστικά αγαθά που δημιουργούνται και σταμακροπρόθεσμα οφέλη, καθώς , όπως είπε, «η Πολιτιστική Πρωτεύουσα δρα ως καταλύτης για σταδιακή αλλαγή στην πόλη ή την ευρύτερη περιοχή της».
Όπως εξήγησε ο Δήμαρχος, για τη διεκδίκηση του τίτλου, είμαστε υποχρεωμένοι να υποβάλουμε ένα πρόγραμμα με ευρωπαϊκή και διεθνή απήχηση, το οποίο δεν θα περιορίζεται στην προσέλκυση επισκεπτών μόνο, αλλά θα απευθύνεται στους μόνιμους κατοίκους, τους καλλιτέχνες και τους πολιτιστικούς φορείς.
Απαραίτητη λοιπόν θα είναι η εμπλοκή όλων των κοινωνικών και ηλικιακών ομάδων, καθώς και των ατόμων με ιδιαίτερες δεξιότητες στην υλοποίηση της νέας πολιτιστικής στρατηγικής που όλοι μαζί θα χαράξουμε.
Πρωταγωνιστικό ρόλο θα παίξουν, οι νέοι και οι καλλιτέχνες, μιας και αυτοί θα κληθούν να εφαρμόσουν στο μέλλον αυτή τη στρατηγική και να επωφεληθούν από τα επιτεύγματά της.
«Έχουμε όλες τις δυνατότητες να αγωνιστούμε για τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας και να τον κερδίσουμε, παρά τις δυσκολίες», τόνισε ο Δήμαρχος και κατέληξε :
«Η Ήπειρος με το αμόλευτο φυσικό της περιβάλλον, την συνεχή κατοίκηση από τους προϊστορικούς χρόνους ως τις μέρες μας, η Ήπειρος της Δωδώνης, της Νικόπολης, της Άρτας, του Μετσόβου, των αναρίθμητων μεταβυζαντινών μνημείων.
Η Ήπειρος των μεγάλων Δασκάλων του Ελληνικού Διαφωτισμού.
Η Ήπειρος των αργυροχόων, των μαστόρων, των εμπόρων και των τραπεζιτών, που ευεργέτησαν όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και τις πόλεις της Δυτικής Ευρώπης και των Βαλκανίων όπου έδρασαν.
Η Ήπειρος της Πολυφωνίας και της Πεντατονίας, με την ολοζώντανη μουσικοχορευτική παράδοση.
Η Ήπειρος : το σταυροδρόμι των πολιτισμών και ο κόμβος των εμπορικών οδών που συνδέουν την Ανατολή με τη Δύση.
Η Ήπειρος : Πύλη εισόδου της Δύσης στην Ανατολή και στα Βαλκάνια, χάρη στο λιμάνι της Ηγουμενίτσας και την Νέα Εγνατία οδό.
Η Ήπειρος, λοιπόν θα γράψει το όνομά της πλάι στην υποψήφια πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης: Ιωάννινα – Ήπειρος θα είναι ο πλήρης τίτλος.
Τα Γιάννενα, η πόλη του διαχρονικού πολιτισμού. Η πόλη με τις τρεις κουλτούρες, χριστιανών, εβραίων, μουσουλμάνων. Την καστροπολιτεία της, τη λίμνη της, το ακμαίο Πανεπιστήμιο με τη Σχολή Πλαστικών Τεχνών, την ΕΗΜ, τα 3 Ωδεία, τη Συμφωνική της ορχήστρα, τη Φιλαρμονική, τις αίθουσες εκδηλώσεων, τους δραστήριους συλλόγους και τη δυναμική παρουσία των παιδιών και των νέων,
Για αυτά τα Γιάννενα θα αγωνιστούμε με όπλα καινοτόμες πολιτιστικές δράσεις.
Για μια πόλη εξωστρεφή ανοιχτή, σύγχρονη, ευρωπαϊκή».