Ο ΠΟΤΑΜΟΣ ΝΗΛΕΑΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΙΦΗΜΟ ΦΑΡΑΓΓΙ ΤΟΥ
Ο ποταμός Νηλέας ή Αράπης έχει τις πηγές του ανάμεσα στα χωριά Παπάδες και Κερασιά και καταλήγει στο Αιγαίο Πέλαγος κοντά στο χωριό Κρύα Βρύση του Δήμου Κηρέως, αφού ενωθεί με τον ποταμό Κηρέα και σχηματίσουν τον Βούδουρο ποταμό.
Κάνοντας μια διαδρομή 50 περίπου χιλιομέτρων περνάει από διάφορες τοποθεσίες για πολλές από τις οποίες υπάρχουν θρύλοι και παραδόσεις. Μερικές από αυτές τις τοποθεσίες είναι :
– Τσαπουρνίτσα, Τούρλες (μεγάλη τούρλα, μικρή τούρλα), Αράπης, Διαολοστρούγγι, Αντάρτες, Κουτσουμπλιές, Κασίδης, Πλατανιάς, Κοτρώνι, Βρυσίτσα, Μουρταζάς, Δέση, Γκλείστης, Καρνάβα, Καρκουτσλάκες, Διχαλορέματα, Βαλίτσα, Αριός, Τσιρέφα, Κούπα, Λυκομάτ, Μπολοβίναινα και άλλες.ΘΡΥΛΟΙ & ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ
Για την περιοχή “Αντάρτες” υπάρχει η παρακάτω εξήγηση της ονομασίας της που είναι πραγματική ιστορία. Το 1943 έγινε στην Αγία Άννα , που ήταν κοιτίδα ανταρτών , μάχη με Γερμανικό απόσπασμα που είχε αρκετά θύματα και από τις δυο πλευρές. Τελειώνοντας η μάχη και φεύγοντας οι αντάρτες από το Δημοτικό Σχολείο του χωριού, στο οποίο είχαν οχυρωθεί, συνέλαβαν και πήραν μαζί τους τρεις Γερμανούς και τρεις συνεργάτες τους. Τον ένα Γερμανό σκότωσαν ανάμεσα στην Αγία Άννα και το χωριό Παλαιόβρυση (στη θέση που λέγεται από τότε «Γερμανός») ενώ τους τρεις δοσίλογους και το δεύτερο Γερμανό τους σκότωσαν στη θέση που έμεινε με το όνομα «Αντάρτες». Ο τρίτος Γερμανός τελικά για άγνωστο λόγο γλίτωσε και αφέθηκε ελεύθερος.
Για την περιοχή “Διαλοστρούγγι” υπάρχει ο θρύλος ότι εκεί τις περισσότερες νύχτες του Καλοκαιριού, τα μεσάνυκτα, μαζεύονται διάολοι (ξωτικά) και χορεύουν κυκλικά ουρλιάζοντας. Πολλοί γέροντες της περιοχής ισχυρίζονται ότι τους έχουν ακούσει να ουρλιάζουν.
Ο Στράβων στην αρχαιότητα έλεγε ότι όταν τα πρόβατα πίνουν νερό από το Κηρέα γίνονται άσπρα ενώ όταν πίνουν νερό από το Νηλέα γίνονται μαύρα.
ΠΑΝΙΔΑ ΚΑΙ ΧΛΩΡΙΔΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΟΥ ΝΗΛΕΑ
Η ποικιλία που παρουσιάζει το φυσικό τοπίο του Νηλέα, και γενικότερα της βόρειας Εύβοιας, είναι φυσικό να δημιουργεί τις προϋποθέσεις ύπαρξης πλούσιας χλωρίδας και πανίδας.
Δυστυχώς η κακώς νοούμενη πρόοδος έχει αποβεί μοιραία και έχει γίνει η αιτία της τρομακτικής μείωσης πολλών από τα είδη άγρίων πτηνών και ζώων δημιουργώντας σοβαρή διαταραχή της φυσικής ισορροπίας.
Στο ποτάμι συναντά κανείς προνύμφες εντόμων και σκουληκιών, που τρέφονται με ιλύ, καθώς και διυλιστικά ζώα, όπως μικρά καρκινοειδή, τα δίθυρα ή δικέλυφα μαλάκια, οι προνύμφες των κουνουπιών, και τα μικροσκοπικά πρωτόζωα που συλλαμβάνουν στο στρώμα του νερού τα αιωρούμενα οργανικά υπολείμματα.
Υπάρχουν πολλά ποταμόβια ζώα και πρώτα oι γυρίνοι, τα χέλια και τα νερόφιδα που τρέφονται με υδρόβια φυτά και έντομα. Στο ποτάμι παρουσιάζεται μεγάλη ποικιλία από προνύμφες των οδονάτων και των κολυμβητικών σκαθαριών, καθώς και από υμενόπτερα, αράχνες, ακάρια, προνύμφες μερικών κουνουπιών και άλλων εντόμων, βδέλλες και ύδρες. Πολλά πουλιά ‚που φωλιάζουν στις δεντροσυστάδες και στους θαμνότοπους με βατράχια και υδρόβια ασπόνδυλα και λασπόμυγες. Τα υδρόβια που έρχονται μόνο το χειμώνα έχουν λιγοστέψει.
Τα τελευταία χρόνια μόνο σε βαρυχειμωνιές αυξάνει ο αριθμός από τις αγριόπαπιες και τις μπάλιζες (μαυροκοτιά για τους ντόπιους). Αντίθετα κάποιες χρονιές παρατηρείται άφιξη μεγάλου αριθμού από τσίχλες, κεριάρες καθώς και από μπεκάτσες. Στην περιοχή συναντάμε επίσης σε μικρότερους αριθμούς γαραβέλια, αγριοπερίστερα και πολλά τρυγόνια. Υπάρχουν ακόμα αρκετοί λαγοί, ενώ οι πέρδικες έχουν λιγοστέψει.
Στα βουνά συναντά κανείς αρκετά αρπαχτικά, όπως αετούς, γεράκια, κουκουβάγιες, κοράκια κ.ά. Ακόμα μεγάλη είναι η ποικιλία των ερπετών που μπορεί να συναντήσει κανείς όπως όλων των ειδών φίδια, σαύρες, χελώνες, σκατζόχεροι κ.ά.