Εκδήλωση στη Μνήμη των 353.000 θυμάτων της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, πραγματοποιήθηκε για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά από το Δήμο Παύλου Μελά (Αντιδημαρχία Παιδείας και Πολιτισμού) και τους τρεις ποντιακούς συλλόγους «Αλέξανδρος Υψηλάντης Ηλιούπολης», «Ακρίτες του Πόντου Σταυρούπολης», « Ένωση Ποντίων Πολίχνης».
Την Τρίτη 17 Μαϊου 2016, στην Πλατεία Ελευθερίας της Άνω Ηλιούπολης, η βροχή δεν πτόησε τους συγκινημένους θεατές και κανείς δεν αποχώρησε πριν ολοκληρωθεί η βραδιά.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με επιμνημόσυνη δέηση στην προτομή του Αλέξανδρου Υψηλάντη από τον Εφημέριο του ΙΝ Προφήτου Ηλιού Ηλιουπόλεως, πατέρα Ρωμανά Τιμόθεο και κατάθεση στεφάνων από τον Δήμαρχο Παύλου Μελά Δημήτρη Δεμουρτζίδη, την Πρόεδρο του Τοπικού Συμβουλίου Δημοτικής Κοινότητας Σταυρούπολης Γεωργία Κωνσταντινίδου και τους Προέδρους των τριών συλλόγων Αλέξανδρο Εμεινίδη, Κώστα Παπαδόπουλο, Πόπη Πολυματίδου.
Το υπηρεσιακό στέλεχος του Τμήματος Πολιτισμού του Δήμου Παύλου Μελά, Ελένη Χαριτωνίδου, υπενθύμισε τα γεγονότα της δραματικής περιόδου των διωγμών, της γενοκτονίας και του ξεριζωμού των Ελλήνων του Πόντου από τις πατρογονικές εστίες τους.
Αφού ευχαρίστησε τους Αντιδημάρχους, δημοτικούς και τοπικούς συμβούλους, εκπροσώπους της εκκλησίας, της Ελληνικής Αστυνομίας, των αθλητικών και πολιτιστικών συλλόγων (με την πρωταθλήτρια ομάδα πάλης του ΠΑΟΚ παρούσα) και βέβαια όλους τους θεατές, κάλεσε στο βήμα τον Δήμαρχο Δημήτρη Δεμουρτζίδη, ο οποίος ανέφερε μεταξύ άλλων:
‘’Οι πατρίδες του Πόντου όμως δεν είναι ξεχασμένες. Δεν είναι γραφικές αναμνήσεις, όπως θέλουν να πιστεύουν κάποιοι. Είναι πατρίδες αλησμόνητες και όση σκόνη και να πέσει στο εξώφυλλο του βιβλίου της ποντιακής γενοκτονίας, πάντα θα υπάρχουν δυο χέρια να το καθαρίσουν και να το βάλουν στο ράφι της ιστορίας που του αξίζει.
Κάθε αναψηλάφηση της θλιβερής επετείου μας γεμίζει μοιραία λύπη, οργή και μοιραία, απορία. Ωστόσο οφείλουμε τα δάκρυα μας να ποτίσουν τη λογική μας και όχι να θεριέψουν τη γλάστρα του μίσους. Γιατί το μίσος μας απαγορεύει να αντικρύσουμε τα γεγονότα με λογική και να δράσουμε με νηφαλιότητα. Μπορεί επίσης να βρίσκουμε τη δύναμη και να συγχωρούμε, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι ξεχνάμε. Αντιθέτως, οφείλουμε να θυμόμαστε. Μόνο τότε εκδηλώσεις σαν την σημερινή δεν θα είναι απλά μια στείρα αναμόχλευση της θλίψης, αλλά θα αποτελούν τη στέρεα βάση, για να απαιτήσουμε και να διεκδικήσουμε το αυτονόητο. Την αναγνώριση της Ποντιακής Γενοκτονίας, βήμα βήμα από όλο και περισσότερα κράτη και φυσικά από τη χώρα αυτουργό: την Τουρκία.
Κυρίες και κύριοι η συγκίνησή μου σήμερα είναι μεγάλη καθώς ως Πόντιος έγινα αυτήκοος μάρτυρας ιστοριών νόστου, θλίψης και πόνου. Έγινα όμως και μάρτυρας ιστοριών θάρρους και γενναιότητας καθώς ο Πόντιος έμαθε να ζει με τον πόνο. Τον έκανε κομμάτι του, αλλά του έβαλε και χαλινάρια και τον έθεσε στη δούλεψή του. Και πάνω σε αυτόν έχτισε το μέλλον του και έφερε τις επόμενες γενιές αυτής της περήφανης φυλής. Σήμερα δεν είμαστε μόνοι μας. Είμαστε μαζί με 353.000 νεκρούς! Είμαστε μαζί με 353.000 αθώες ψυχές που στέκουν εδώ και ζητούν ακόμα δικαίωση.
Θέλω να ευχαριστήσω τους τρεις συλλόγους που διέθεσαν χρόνο και μεράκι για να φέρουμε όλοι μαζί εις πέρας τη σημερινή εκδήλωση μνήμης. Είναι μεγάλη τύχη, ο Δήμος Παύλου Μελά να έχει στους κόλπους του τρεις συλλόγους σαν εσάς, τρία σπάνια κύτταρα πολιτισμού. Μέσα από τη συλλογικότητα προάγεται η παράδοση και η ζώσα μνήμη μεταβάλλεται σε κάτι δημιουργικό που εξελίσσεται.
Τέλος θα ήθελα να σας αφήσω με δύο στροφές του δικού μας Παλαμά, του Ηλία Τσιρκινίδη ο οποίος έφυγε από τη ζωή αφήνοντας πίσω του ένα τεράστιο έργο παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές Ποντίων
Εμείς οπισ’ θα κλώσκουμες
σ’ εκείνα τα στερέας
τ’ εγνώριμα, τα έμορφα
τα παντολαλεμένα.
Ξαν’ με τ’αληγορόπλεα
καράβια αρματωμένα
τραντέλλενοι, δρακέλλενοι
και δρακελλενοπούλια.’’
Ο Σκηνοθέτης και ηθοποιός του ποντιακού θεάτρου Γιάννης Γεωργιάδης αναφέρθηκε στον Ελληνικό Πόντο, τη χώρα με το χρυσόμαλλο Δέρας του Ιάσωνα, την Αργώ, τους Αργοναύτες και τις Αμαζόνες. Η χώρα του Στράβωνα, των Ακριτών και των Τραντελλένων, των Κομνηνών και των Υψηλαντών.
‘’Ντο να στοχάσκεται κανείς και ντο πρώτα να λέει,
Απόθεν καικά να σκαλών να λέει και να μην κλαίει.
Όλα τ΄εκές είν΄ ιερά, όλα αίμαν βαμμένα,
Έργατα κι όλα θαυμαστά, σο χώμαν χαραγμένα…’’
Ο Διδάκτωρ Ιστορίας, Υπεύθυνος Ερευνητικού Κέντρου Αγίου Γεωργίου Περιστερεώτα, Θεολόγος, Θεοδόσης Κυριακίδης, ήταν ο κεντρικός ομιλητής και γοήτευσε με την παρουσίαση της ιστορικής αναδρομής των γεγονότων που μετέτρεψαν τον περήφανο λαό των Ελλήνων του Πόντου, σε έναν λαό προσφύγων και διασποράς και τόνισε ότι οι Νεότουρκοι εξόντωσαν με πρόγραμμα τους χριστιανούς. Αναφέρθηκε στο Σύμφωνο Φιλίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας το 1930, που έσβησε το όνειρο των προσφύγων για επιστροφή.
Ο Δήμαρχος και οι τρεις Πρόεδροι των Συλλόγων απένειμαν τιμητική πλακέτα στον ομιλητή και ακολούθησε μουσική αναφορά από τους Γιώργο Ιωαννίδη (τραγούδι), Δημήτρη Ξενιτόπουλο (λύρα), Γιώργο Κορτσινίδη (νταούλι) και Δημήτρη Καραντωνίου, ενώ τα θεατρικά δρώμενα της Γενοκτονίας επιμελήθηκαν ο Μάκης Πετρίδης και η Γεωργία Σιδηροπούλου.
Υπεύθυνος για την τεχνική υποστήριξη ο Μάκης Μαριάδης και το επιτελείο του.
Γράφει χαρακτηριστικά ο Ρωμανός Κοντογιαννίδης στο Pontos News για την Εκδήλωση της Άνω Ηλιούπολης.
Κρατώντας τα μαχαίρια τους στα χέρια και κάνοντας έναν κύκλο, ακρίτες του Πόντου δίνουν τον όρκο του πολεμιστή. Το βλέμμα αγριεμένο, το ύφος αυστηρό και με το «χρώμα» του μετάλλου η φωνή τους. Αφού ορκίστηκαν να πεθάνουν για την πατρίδα και φώναξε «παρών» κάθε ένας από αυτούς στην ανάγνωση των ονομάτων των Ποντίων καπεταναίων, πιάνονται χέρι-χέρι και αρχίζουν μια παθιασμένη σέρρα, καταθέτοντας όλη τη δύναμη της ψυχής τους!
Ήταν ένα κομμάτι από το εξαιρετικό και ιδιαίτερα συγκινητικό θεατρικό δρώμενο, που παρουσιάστηκε στην εκδήλωση μνήμης για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, την οποία συνδιοργάνωσαν ο Δήμος Παύλου Μελά και οι τρεις ποντιακοί σύλλογοι που λειτουργούν στα όριά του: οι «Ακρίτες του Πόντου Σταυρούπολης», η « Ένωση Ποντίων Πολίχνης» και ο «Αλέξανδρος Υψηλάντης Ηλιούπολης». Για αρκετή ώρα τα μάτια ήταν καρφωμένα στη σκηνή και το μόνο που ακουγόταν ήταν οι γόοι από το κλάμα κάποιων κατασυγκινημένων θεατών. Και δε θα μπορούσε να γίνει διαφορετικά, αφού η παράσταση αφορούσε την αληθινή και ανατριχιαστική ιστορία του «Κούκουδα», ενός Ποντίου που έπνιξε με τα ίδια του τα χέρια το μωρό του για να μην ακούγεται το κλάμα του και να γλιτώσουν από τους Τούρκους όλοι οι συγχωριανοί του που κρύβονταν σε μια σπηλιά.
Η βροχή στη Θεσσαλονίκη το βράδυ της Τρίτης ξεκίνησε περίπου μισή ώρα πριν αρχίσει η εκδήλωση. Σταμάτησε όταν τοποθετήθηκε προς χάριν του θεατρικού δρωμένου μια εικόνα της Παναγίας Σουμελά πάνω στη σκηνή. Η εικόνα σηκώθηκε, για να ξεκινήσει η σέρρα. Εκείνη ακριβώς τη στιγμή άνοιξαν οι ουρανοί…
Χορηγοί επικοινωνίας το Ράδιο Ακρίτες 102,3 και το τηλεοπτικό κανάλι PONTOS TV
Οι φωτογραφίες από το αρχείο του Νίκου Αλβανούδη.
