Σ’ αυτό τον ιερό χώρο μνήμης τιμάμε αυτούς που χάθηκαν κατά τη διάρκεια της παραμονής του Σερβικού Στρατού στην Κέρκυρα την περίοδο 1916 – 1918 και στέλνουμε ένα ηχηρό μήνυμα αλληλεγγύης και ανθρωπισμού σε ολόκληρο τον κόσμο.
Σ’ αυτά τα δύο χρόνια η Κέρκυρα φιλοξένησε 150.000 Σέρβους στρατιώτες και πολίτες, κατατρεγμένα θύματα ενός πολέμου που έχουν παντού και πάντα την ίδια εικόνα: ταλαιπωρημένοι, άρρωστοι, πεινασμένοι, εκτεθειμένοι σε όλους τους κινδύνους και στις μολυσματικές ασθένειες. Με τη βοήθεια των συμμάχων οργανώθηκε, για να σώσει αυτό το πολυάριθμο για τις δυνάμεις της προσφυγικό πλήθος.
Ωστόσο, παρ’ όλες τις προσπάθειες περίπου 10.000 άνθρωποι έμειναν για πάντα στα ζεστά χώματα και στα αλμυρά νερά της Κέρκυρας. Αυτοί οι νεκροί μάς θυμίζουν όχι μόνο τις ιστορικά φιλικές μας σχέσεις αλλά και το χρέος μας να επαγρυπνούμε, ώστε να μη χρειαστεί να αποδείξουμε τους δεσμούς μας με παρόμοιο τρόπο ποτέ ξανά.
Για δυο χρόνια, η Κέρκυρα έγινε ανεπίσημα η πρωτεύουσα της Σερβίας. Τα ιστορικά γεγονότα επέβαλαν ηθικά και πολιτικά στην Κέρκυρα να γίνει το «νησί της Σωτηρίας» των σέρβων συμμάχων.
Στην πόλη μας εγκαταστάθηκε η σερβική Βουλή και η Κυβέρνηση. Ιδρύθηκε σερβικό εθνικό τυπογραφείο και εκδόθηκε χαρτονόμισμα. Κυκλοφόρησε εφημερίδα και εκδόθηκαν αρκετά βιβλία. Λειτούργησαν δημοτικό σχολείο και διάφοροι καλλιτεχνικοί και αθλητικοί σύλλογοι. Μια μικρή σερβική κοινωνία οργανώθηκε και ξεκίνησε η μεγάλη προσπάθεια της ανασυγκρότησης του Σερβικού Κράτους.
Οι Σέρβοι πρόσφυγες κέρδισαν τη συμπάθεια και την εμπιστοσύνη των Κερκυραίων και δημιούργησαν θερμούς δεσμούς φιλίας μαζί τους.
Για έναν αιώνα από τότε, οι σχέσεις μας παραμένουν ισχυρές και χρόνο με το χρόνο γίνονται ακόμα ισχυρότερες.
Σε εποχές δύσκολες, κατά τις οποίες δοκιμάστηκε ο Σέρβικος Λαός, οι Κερκυραίοι τάχθηκαν στο πλάι του με όποιο τρόπο μπορούσαν.
Στον πόλεμο του 1992 και του 1999, όταν αντίστοιχα ο λαός σας πλήρωσε με πολύ αίμα τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και την απροσχημάτιστη αμερικανική παρέμβαση και προσπάθησε να ξαναστήσει τη ζωή του πάνω στα ερείπια των νατοϊκών βομβαρδισμών, οι Κερκυραίοι δεν πρόσφεραν πρόθυμα μόνο ανθρωπιστική βοήθεια. Αντέδρασαν έντονα, όπως όλοι οι Έλληνες, με διαβήματα διαμαρτυρίας και παλλαϊκές διαδηλώσεις, στις οποίες διατράνωναν τη διαφωνία τους με τον άδικο πόλεμο και εξέφραζαν την αλληλεγγύη τους στο σέρβικο λαό τραγουδώντας το “Tamo daleko”.
Επισφράγισμα της ιστορικής μας φιλίας είναι η αδελφοποίηση του Δήμου μας με πόλεις της Σερβίας, όπως το Βελιγράδι, το Κρούσεβατς, το Αλεξάντροβατς, το Ζέμουν, η Τσαγέτινα και η Παλιλούλα.
Σήμερα η δική μας πατρίδα περνάει μια δύσκολη περίοδο. Δίνουμε μάχη, για ν’ αντιμετωπίσουμε μια μεγάλη οικονομική κρίση με σοβαρές οικονομικές και πολιτικές προεκτάσεις για την ευρωπαϊκή αλλά και την παγκόσμια κοινότητα. Αγωνιζόμαστε για την αξιοπρέπεια και την ανεξαρτησία μας απέναντι στην αδιάλλακτη στάση των κυρίαρχων δανειστών-ηγετών, που επιδιώκουν να καταστείλουν τα κεκτημένα δικαιώματα των λαών και κάθε φωνή αντίστασης. Αγωνιζόμαστε να σταθούμε ξανά στα πόδια μας και θα κερδίσουμε. Και μας δίνει μεγάλη δύναμη η παρουσία σας, γιατί κι εσείς έχετε αναμετρηθεί με την ιστορία και έχετε βγει νικητές.
Αγαπητοί φίλοι,
Σήμερα που το προσφυγικό αποτελεί ένα σοβαρό πρόβλημα για την Ευρώπη πρέπει να γυρίσουμε πίσω στη δική μας ιστορία και να παραδειγματιστούμε. Η προστασία και η εγγύηση των δικαιωμάτων των προσφύγων είναι αυτονόητο χρέος όλων μας και προκύπτει από τις αναπαλλοτρίωτες αξίες του ανθρωπισμού.
Η Ευρώπη δεν μπορεί να υψώνει τείχη. Αυτή η λογική είναι ανιστόρητη, απάνθρωπη και αντιδημοκρατική. Οφείλουμε να παρέχουμε άσυλο στα θύματα του πολέμου και να τα αντιμετωπίζουμε ως πρόσωπα ιερά και απαραβίαστα.
Από αυτόν εδώ τον τόπο, που ιστορικά σηματοδοτεί τον ανθρωπισμό και τη συνεργασία των Λαών, στέλνουμε σε όλα τα σημεία του ορίζοντα το βέβαιο μήνυμα πως η αλληλεγγύη των λαών θα κάνει τον κόσμο καλύτερο και θα νικήσει κάθε μορφή θανάτου.
Σας ευχαριστώ
Ανακήρυξη του Προέδρου της Δημοκρατίας της Σερβίας, κ. Τόμισλαβ Νίκολιτς
σε Επίτιμο Δημότη Κέρκυρας
Σήμερα στο Περιστύλιο του Ιστορικού Ανακτόρου των Αγίων Μιχαήλ και Γεωργίου, υποδεχόμαστε και τιμάμε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας της Σερβίας, κ. Τόμισλαβ Νίκολιτς, στα πλαίσια της 100ης επετείου από την έλευση και φιλοξενία στην Κέρκυρα Σέρβων στρατιωτών και πολιτών κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Εξοχότατε,
Οι σελίδες της ιστορίας που ενώνουν τους Σέρβους με τους Έλληνες άρχισαν να γράφονται από τους πρωτοβυζαντινούς χρόνους και συνεχίζονται ως τις μέρες μας.
Αναπτύξαμε από τότε κοινωνικές και οικονομικές σχέσεις και αργότερα είχαμε κοινή τύχη μέσα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Έλληνες συμμετείχαν στις σερβικές εξεγέρσεις εναντίον των Οθωμανών και Σέρβοι πήραν μέρος στον επαναστατικό και απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων. Η συνύπαρξή μας δημιούργησε αλληλεπιδράσεις στη γλώσσα, στη μουσική, στο χορό, στα δημοτικά τραγούδια, στους μύθους. Στους πολέμους του 20ου αιώνα βρεθήκαμε στα ίδια στρατόπεδα και αγωνιστήκαμε για τα ίδια ιδανικά.
Η ιστορία, βέβαια, του νησιού μας, του νησιού που τιμάτε και σας τιμάει σήμερα, δεν ταυτίζεται στα νεότερα χρόνια με αυτήν της άλλης Ελλάδας. Η Κέρκυρα έζησε κυρίως υπό την κατοχή των Άγγλων και των Ενετών. Τα πολυποίκιλα στοιχεία της μακραίωνης ιστορίας της διαμορφώνουν τα χαρακτηριστικά της ταυτότητάς της: στοιχεία αρχαιοελληνικά, βυζαντινά, μεσαιωνικά, αναγεννησιακά, σύγχρονα.
Η Κέρκυρα, λόγω της γεωγραφικής της θέσης και της ιστορικής της διαδρομής ήταν ανέκαθεν σημείο διασταύρωσης και συνύπαρξης ανθρώπων, τόπος συνάντησης ιδεών, χωνευτήρι και γέφυρα πολιτισμών. Συνδύαζε πάντοτε αρμονικά τις αλληλοσυγκρουόμενες τάσεις και γι’ αυτό ανέδειξε έναν εντελώς πρωτότυπο πολιτισμό.
Από το 2007, άλλωστε, η Παλιά Πόλη έχει ενταχθεί στον παγκόσμιο κατάλογο μνημείων πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.
Εξοχότατε,
Ο σερβικός και κερκυραϊκός λαός συναντήθηκαν και ισχυροποίησαν τη σχέση τους στην αρνητική συγκυρία του πρώτου παγκοσμίου πολέμου. Τότε που το νησί μας έγινε καταφύγιο για την κυβέρνηση και το στρατό της Σερβίας και ταυτόχρονα σημείο ιστορικής αναφοράς, αφού στον τόπο μας γράφτηκε μια σημαντική σελίδα της πολιτικής σας ιστορίας.
Πάνω στην ανιδιοτελή προσφορά των κερκυραίων και την άψογη συμπεριφορά των σέρβων προσφύγων οικοδομήθηκαν ισχυροί δεσμοί που συμπληρώνουν αδιάλειπτα έναν αιώνα φιλίας και συνεργασίας.
Είμαστε περήφανοι που αποτελούμε ένα κομμάτι της ιστορίας σας. Είμαστε περήφανοι που οι πρόγονοί μας στήριξαν εκείνα τα δύσκολα χρόνια το Λαό σας. Βρισκόμαστε εδώ σήμερα, για να συνεχίσουμε και να ενδυναμώσουμε τις σχέσεις μας, που γεννήθηκαν σε μια υπερβολικά οδυνηρή καμπή της ιστορίας.
Εξοχότατε
Τα χώματά μας φιλοξενούν τους νεκρούς σας και ο τόπος μας φέρει τα σημάδια της κοινής ιστορικής μας μνήμης.