Με πρωτοβουλία του Διεθνούς Ινστιτούτου Διαβαλκανικής Συνεργασίας «Ρήγας Βελεστινλής», μετά από 217 χρόνια πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις μνήμης στο Βελιγράδι στις 24 Ιουνίου, ημέρα που οι Τούρκοι στραγγάλισαν το Ρήγα και τους Συντρόφους του στον Πύργο Νεμπόϊσα.
Στις εκδηλώσεις συμμετείχε αντιπροσωπεία από το Δήμο Ρήγα Φεραίο με επικεφαλής το δήμαρχο Ρήγα Φεραίου Δημ. Νασίκα που μίλησε στο συνέδριο που διοργανώθηκε με θέμα «Ο Ρήγας και οι Σύντροφοί του από τον Πύργο Νεμπόϊσα στην Αθανασία» όπου επίσης απηύθυναν χαιρετισμό ο Τέρενς Κουίκ Υφυπουργός στον Πρωθυπουργό, ο Δήμαρχος Βελιγραδίου, Πρέσβεις της Ελλάδας και Κύπρου και άλλοι εκπρόσωποι φορέων. Ακαδημαϊκοί του Πανεπιστημίου Βελιγραδίου, Δήμαρχοι και εκπρόσωποι Τοπικών Αυτοδιοικήσεων από περιοχές -που κατάγονται οι συνεργάτες του Ρήγα Φεραίου που μαρτύρησαν- αναφέρθηκαν στη δράση τους και στην προσφορά τους στην προετοιμασία του απελευθερωτικού αγώνα καθώς επίσης και ο κ. Γιώργος Σούρλας πρόεδρος του Διεθνούς Ινστιτούτου Διαβαλκανικής Συνεργασίας «Ρήγας Βελεστινλής».
Ο δήμαρχος Ρήγα Φεραίου Δημήτρης Νασίκας, εκπροσωπώντας τη γενέτειρα του μεγάλου Εθνεγέρτη, στην ομιλία του αναφέρθηκε στις ελληνοσερβικές σχέσεις και στο όραμα του Ρήγα για τα Βαλκάνια και μεταξύ άλλων τόνισε: «Ο Ρήγας Βελεστινλής κατέχει περίοπτη θέση στο πάνθεον της ελληνικής εθνικής ιδεολογίας. Είναι ο «πρωτομάρτυρας της ελληνικής εθνεγερσίας».
Για αυτό και ήταν σημαντικό το διακύβευμα που είχε να αντιμετωπίσει στην εποχή του ο Ρήγας, προσπαθώντας να μετασχηματίσει τις παραδοσιακές κοινωνίες της Βαλκανικής ώστε να μπορούν να συμπορευτούν με την υπόλοιπη Δύση.
Με το όραμα της συναδέλφωσης και του κοινού αγώνα εναντίον του Οθωμανού δυνάστη, συγκίνησε και συνεπήρε όλους τους βαλκανικούς λαούς, οι οποίοι αναγνώρισαν στο συγγραφικό του έργο, στο πολιτικό του πρόγραμμα και στη θυσία του, τα πρώτα σπέρματα της πραγμάτωσης της εθνικής τους ανεξαρτησίας.
Το έργο του Ρήγα αποτελεί, σύμφωνα με όλους τους ιστορικούς τον σημαντικότερο αγωγό για το μπόλιασμα των ιδεών και των κοινωνικών, οικονομικών, πολιτικών και πολιτισμικών στρατηγικών στις παραδοσιακές αγροτικές κοινωνίες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Ο Ρήγας με τα έργα του ήταν εκείνος που σφυρηλάτησε την έννοια της εθνικής συνείδησης και προετοίμασε τους λαούς για την κοινωνική και πολιτική τους χειραφέτηση.
Παράλληλα συνέβαλλε τα μέγιστα για την προετοιμασία της ένοπλης εξέγερσης για την αποτίναξη του οθωμανικού ζυγού και προετοίμασε τους λαούς για την υιοθέτηση και την εμπέδωση των δημοκρατικών θεσμών διακυβέρνησης και την κατοχύρωση ενός ενιαίου φάσματος πολιτικών, κοινωνικών και πολιτισμικών δικαιωμάτων.
Το αποδεικνύει αυτό η Χάρτα του Ρήγα Βελεστινλή . Ο Ρήγας οραματιζόταν μία Βαλκανική όπου η θεσμική κατοχύρωση της ιδιότητας του πολίτη για όλους τους κατοίκους της και η συνταγματική εγγύηση και ενίσχυση της πολιτισμικής ιδιαιτερότητας και πολυμορφίας τους θα λειτουργούσε ανασταλτικά για την ανάδειξη εθνικιστικών αντιπαραθέσεων.
Ο Ρήγας Βελεστινλής είναι μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του Νεώτερου Ελληνισμού και των Βαλκανίων: Διαφωτιστής, Επαναστάτης, Μάρτυρας, Πολιτικός νους, Στρατιωτικός νους, Εθνεγέρτης και Οραματιστής μιας δημοκρατικής πολιτείας του Βαλκανικού χώρου. Κρατάμε ως κόρη οφθαλμού τα μηνύματα και τα οράματα του μεγάλου εθνεγέρτη Ρήγα Βελεστινλή» διότι κυρίως σήμερα, οι έννοιες της συμφιλίωσης , της συνεργασίας και της συλλογικότητας πρέπει να γίνουν πηγή έμπνευσης για όλους μας» κατέληξε ο κ. Νασίκας κλείνοντας την ομιλία του με τα τελευταία λόγια του Ρήγα όπως αναγράφονται στο βιβλίο του καθηγητή Ντούσαν Πάντελιτς «Η εκτέλεση του Ρήγα» «Έτσι πεθαίνουν τα παλικάρια. Εγώ όμως έσπειρα και θα έλθει η στιγμή που ο λαός μου θα δρέψει τους πλούσιους καρπούς της σποράς μου».
