Συνεχίζονται οι εργασίες με ομιλίες εκπροσώπων φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης
Κύρια σημεία ομιλιών (Σάββατο 14.02.2015):
-Χατζηπέρος Παναγιώτης, Αντιπεριφερειάρχης Νήσων Περιφέρειας Αττικής «Διαχείριση Απορριμμάτων στα νησιά της Περιφέρειας Αττικής και στην Τροιζηνία»
– Κουκουδάκης Γεώργιος, Δήμαρχος Ύδρας «Αποκατάσταση του ΧΥΤΑ και
διαχείριση στερεών αποβλήτων στην Ύδρα»
– Μπιζά Αφροδίτη, Αντιπρόεδρος ΕΔΣΝΑ «ΕΔΣΝΑ και Τοπικά Σχέδια
Διαχείρισης»
– Σπανούδη Δέσποινα, Χημικός Μηχανικός και Σύμβουλος Δημάρχου
Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας «Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Απορριμμάτων,
Αποκεντρωμένη Διαχείριση με διαλογή στην πηγή»
Πανταζόπουλος Ανδρέας, Ερευνητής, Στέλεχος Τοπικής -Αυτοδιοίκησης «Χρηματοδοτικά Εργαλεία για σύνταξη και υλοποίηση τοπικών σχεδίων διαχείρισης απορριμμάτων σε Δήμους»
– Δρόσης Δημήτρης, Προϊστάμενος της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης
Επιχειρησιακού Προγράμματος (ΕΥΔΕΠ) της Περιφέρειας Αττικής
-Βαρελάς Ανδρέας, Αντιδήμαρχος Διαχείρισης Απορριμμάτων Δήμου Αθηναίων «Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης στο Δήμο Αθηναίων»
– Ζούτσος Αθανάσιος, Δήμαρχος Παλλήνης «Πρότυπο τοπικό σχέδιο διαχείρισης ΑΣΑ του Δήμου Παλλήνης»
– Παπαδόπουλος Δημήτρης, Δημοτικός Σύμβουλος Ελευσίνας «Εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων στο Δήμο Ελευσίνας»
– Κορωναίου Σοφία, Περιφερειακή Σύμβουλος Αττικής, μέλος της ΕΕ του ΕΔΣΝΑ
Συνεχίζονται σήμερα, τελευταί ημέρα, οι εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων που διοργανώνει η Περιφέρεια Αττικής και ο ΕΔΣΝΑ.
Οι σημερινές εργασίες που αφορούν τη θεματική ενότητα «Τοπικά Σχέδια Διαχείρισης Απορριμμάτων – Ο ρόλος των Δήμων – Θεσμικό πλαίσιο – Χρηματοδότηση» συνεχίζονται με ομιλίες των κ.κ. Χατζηπέρου Παναγιώτη, Κουκουδάκη Γεωργίου, Μπιζά Αφροδίτης, Σπανούδη Δέσποινας, Πανταζόπουλου Ανδρέα, Δρόση Δημήτρη, Βαρελά
Ανδρέα, Ζούτσου Αθανάσιου, Παπαδόπουλου Δημήτρη και Κορωναίου Σοφίας.
Ο κ. Χατζηπέρος Παναγιώτης, Αντιπεριφερειάρχης Νήσων, στο πλαίσιο της εισήγησής του με θέμα «Διαχείριση απορριμμάτων στα νησιά της Περιφέρειας Αττικής και στην Τροιζηνία», αναφέρθηκε καταρχήν στις ιδιαιτερότητες και τις δυσκολίες που παρουσιάζει η διαχείριση των απορριμμάτων στα νησιά της Αττικής και τόνισε ιδιαίτερα το γεγονός ότι «οι μέχρι τώρα ακολουθούμενες πρακτικές δεν έδωσαν ικανοποιητικά αποτελέσματα, ως προς την πληρότητα, από άποψη περιβαλλοντολογικών επιπτώσεων, υγιεινής (μεταφορά με πλοία που μεταφέρουν επιβάτες και οχήματα) και οικονομίας (διανύουν μεγάλες χερσαίες και θαλάσσιες αποστάσεις), πράγμα που αποτελεί αποτελεί παράγοντα που αντίκειται στις αρχές της εγγύτητας και της αυτάρκειας. Ιδανικά η επεξεργασία των αποβλήτων πρέπει να γίνεται κοντά στην πηγή και εντός των ορίων του δήμου που παράγει τα απόβλητα».
Στη συνέχεια περιέγραψε την υφιστάμενη κατάσταση, επισημαίνοντας ότι «Σε όλα τα νησιά καταβάλλεται προσπάθεια διαλογής στην πηγή με αρκετά ικανοποιητικά αποτελέσματα και δυνατότητα περαιτέρω βελτίωσης. Πλην όμως το ευμετάβλητο των πληθυσμών μεταξύ θέρους και χειμώνα, αποτελεί αρνητικό παράγοντα στην ορθή διαχείριση» και ότι «οι ΧΥΤΑ που υπήρχαν στα νησιά έχουν καταργηθεί σε μεγάλο ποσοστό».
Ο κ. Χατζηπέρος, αναφερόμενος στις λύσεις που θα εφαρμοστούν, επεσήμανε ότι «αυτές θα πρέπει να είναι σύμφωνες με: την ιεράρχηση των επιθυμητών λύσεων για τη διαχείριση των αποβλήτων , δηλαδή, Πρόληψη – Προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση – Ανακύκλωση – Άλλη ανάκτηση – Διάθεση, τον Eυρωπαϊκό οδικό χάρτη για την αποδοτικότητα των πόρων και το συμφέρον των πολιτών», ενώ τόνισε ότι «είναι προφανές ότι η αντιμετώπιση της διαχείρισης των απορριμμάτων δεν μπορεί να γίνει με τον ίδιο τρόπο που συνηθίζεται στην ηπειρωτική χώρα».
Στη συνέχεια ο κ. Χατζηπέρος ανέλυσε διεξοδικά τη στρατηγική που προτείνει για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, τόσο στα νησιά του Αργοσαρωνικού, όσο και στην περίπτωση των Κυθήρων και των Αντικυθήρων. Ειδικά, για τα Κύθηρα και Αντικύθηρα προτείνεται μια
μέθοδος περισσότερο σύνθετη, η οποία εντάσσεται στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και νερού με αφαλάτωση, έτσι ώστε το νησί να γίνει ενεργειακά ανεξάρτητο. «Πρόκειται για μια πρωτοποριακή μέθοδο, η οποία μπορεί να γίνει πιλοτική για τα υπόλοιπα ελληνικά νησιά» τόνισε και στη συνέχεια παρουσίασε τη μέθοδο και ανέλυσε τα πλεονεκτήματά της.
Ο κ. Κουκουδάκης Γιώργος, Δήμαρχος Ύδρας, στο πλαίσιο της σύντομης εισήγησής του, ξεκίνησε περιγράφοντας την υφιστάμενη κατάσταση των ΧΑΔΑ του νησιού και τόνισε ότι «πρέπει να βρεθούν λύσεις για τη διαχείριση των απορριμμάτων σε τοπικό επίπεδο», ενώ επεσήμανε ότι «ήδη έχει συζητήσει το θέμα με την Περιφέρεια Αττικής». Όσον αφορά στο ΧΑΔΑ του νησιού σημείωσε ότι «βρίσκεται σε τέτοιο σημείο που καθιστά αδύνατη την οπτική επαφή με τον οικισμό, ενώ αποτελεί χώρο τελικής διάθεσης σύμμεικτων αποβλήτων, εκ των οποίων το 95% αποτελείται από οικιακά απόβλητα και το 5% από υλικά κατεδαφίσεων». Στη συνέχεια αναφέρθηκε στα προβλήματα που υπάρχουν σχετικά με την αποκατάσταση του ΧΑΔΑ και τόνισε ότι «ο κύριος άξονας της αποκατάστασης πρέπει να είναι η επανένταξη του χώρου στο φυσικό περιβάλλον της περιοχής». Επεσήμανε ακόμη ότι «αποτελεί προτεραιότητα και για εμάς η αποκατάσταση του ΧΑΔΑ, για την οποία υπάρχει μελέτη που έχει εκπονηθεί από την Περιφερειακή Ενότητα Νήσων της Περιφέρειας και σύντομα θα υπογραφεί η σχετική προγραμματική σύμβαση».
Στη συνέχεια, αναφερόμενος στο ενδεχόμενο μεταφοράς των απορριμμάτων με ναυλωμένο πλοίο, επεσήμανε ότι «αυτό δεν είναι εφικτό, καθώς το κόστος ναύλωσης είναι τεράστιο και θα πρέπει να απευθυνθούμε στην Περιφέρεια Αττικής για τη χρηματοδότηση».
Τέλος, ολοκληρώνοντας την ομιλία του υπογράμμισε ότι «το νησί θα χρειαστεί άμεσα λύση».
Η κ. Μπιζά Αφροδίτη, Αντιπρόεδρος του ΕΔΣΝΑ, ξεκίνησε την ομιλία της, τονίζοντας ότι «η νέα Ε.Ε του Διαβαθμιδικού Συνδέσμου από την ημέρα που ανέλαβε τα καθήκοντά της έθεσε ως προτεραιότητα την οργάνωση της υποστήριξης των δήμων της Αττικής για τη σύνταξη και
την εφαρμογή των τοπικών σχεδίων διαχείρισης», ενώ στη συνέχεια περιέγραψε αναλυτικά τις ενέργειες στις οποίες έχει προβεί η νέα διοίκηση του ΕΔΣΝΑ, επισημαίνοντας παράλληλα ότι «ταυτόχρονα με τα μεγάλα προβλήματα που κληρονομήσαμε από την προηγούμενη διοίκηση, ασχοληθήκαμε και ασχολούμαστε καθημερινά με την υπόθεση των τοπικών σχεδίων, ενώ οι υπηρεσίες του συνδέσμου αξιολογούν όλες τις απαντήσεις των δημάρχων και των δημοτικών συμβουλίων της Αττικής στην επιστολή της προέδρου, καθώς και τις προτάσεις τους».
«Δεν θα μείνουμε εκεί», τόνισε, «η βοήθεια προς τους δήμους από τον ΕΔΣΝΑ δεν θα σταματήσει στη σύνταξη των τοπικών σχεδίων, αλλά θα αρχίσει από τη σύνταξη των τοπικών σχεδίων και θα συνεχιστεί με την οργανωμένη επαφή των δήμων με τις υπηρεσίες και τη διοίκηση του Συνδέσμου, για την ανταλλαγή των πληροφοριών, την ενημέρωση, την αντιμετώπιση των μεγάλων, αλλά και των μικρών καθημερινών προβλημάτων των ΟΤΑ».
Αφού επεσήμανε «έχουμε πλήρη επίγνωση ότι διαλέγουμε το δύσκολο δρόμο. Ο εύκολος δρόμος θα ήταν να συνεχίσουμε να πηγαίνουμε τα απορρίμματα μας στο ΧΥΤΑ της Φυλής ή σε μια άλλη Φυλή ή ακόμα και στο εξωτερικό ή σε φαραωνικές μονάδες επεξεργασίας σύμμεικτων
απορριμμάτων. Όμως αυτό το δρόμο τον έχει απορρίψει η νέα διοίκηση του ΕΔΣΝΑ, όχι από ιδεοληψία αλλά γιατί δεν είναι συμβατός με τις σύγχρονες ευρωπαϊκές αντιλήψεις και οδηγίες για την διαχείριση των απορριμμάτων και γιατί είναι ο πλέον δαπανηρός και ταυτόχρονα ο λιγότερο φιλικός στο περιβάλλον».
Αναφερόμενη στην αμηχανία και τα ερωτηματικά που προκάλεσε η πρόταση της Προέδρου του ΕΔΣΝΑ να προχωρήσουν οι δήμοι της Αττικής στη σύνταξη τοπικών σχεδίων διαχείρισης, εξήγησε ότι «τα τοπικά σχέδια διαχείρισης είναι ένας νέος θεσμός που έρχεται να αντιμετωπίσει με ένα νέο τρόπο το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων, δημιουργώντας εντελώς νέες δομές» και τόνισε ότι «με την επιστολή της προέδρου η συζήτηση άνοιξε και σε ελάχιστο χρονικό διάστημα έχουν κατατεθεί πολλές ιδέες και προτάσεις που συμπληρώνουν ή και ενισχύουν την πρόταση της νέας Περιφερειακής Αρχής», ενώ δεν παρέλειψε να υπογραμμίσει ότι «σήμερα είμαστε σε θέση να πούμε πως έχουμε μελετήσει τις απαντήσεις των δημάρχων και των δημοτικών συμβουλίων, έχουμε καταλάβει τα ερωτήματα, έχουμε κωδικοποιήσει πολλές προτάσεις και γνωρίζουμε πιο καλά τα κενά που πρέπει να καλύψουμε με τη δική μας παρέμβαση, δίνοντας τον οδηγό σύνταξης στους δήμους».
Αναφερόμενη στην αναγκαιότητα της διοργάνωσης του Συνεδρίου τόνισε ότι «με τη δική μας πρόταση αλλάζει πλέον ο ρόλος του δήμου στον κύκλο της διαχείρισης των απορριμμάτων, που περιοριζόταν μέχρι σήμερα στην αποκομιδή και τη μεταφορά των σύμμεικτων απορριμμάτων στη Φυλή και των μπλε κάδων στα ΚΔΑΥ της ΕΕΑΑ. Επιδίωξή μας είναι οι ΟΤΑ να έχουν πλέον ενεργό ρόλο στις δράσεις που υπηρετούν τις προτεραιότητες ενός σύγχρονου και φιλικού στο περιβάλλον εναλλακτικού μοντέλου (πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση,
κομποστοποίηση κλπ)».
Στη συνέχεια η κ. Μπιζά ανέλυσε τί πρέπει να περιλαμβάνει το τοπικό σχέδιο διαχείρισης (ΤΣΔ), αναφέρθηκε στην καταγραφή των μονάδων και των δραστηριοτήτων στα όρια του δήμου που σχετίζονται με την παραγωγή των ΑΣΑ και όχι μόνο, επεσήμανε ότι απαραίτητο στοιχείο για κάθε ΤΣΔ είναι επίσης η καταγραφή των υποδομών και του ανθρώπινου δυναμικού των ΟΤΑ και τόνισε ότι «αφού καταγραφούν αυτά και πολλά άλλα ακόμα δεδομένα, νομίζω πως πρέπει στα ΤΣΔ να περιγραφεί και το τί θέλει ο ΟΤΑ ή η ομάδα των ΟΤΑ να κάνει. Δηλαδή να περιγραφούν αναλυτικά οι δράσεις σε όλους τους τομείς και τα επίπεδα, καθώς και οι στόχοι, ποιοτικοί και ποσοτικοί».
Τέλος, αφού η κ. Μπιζά ολοκλήρωσε την αναλυτική παρουσίαση των ΤΣΔ, σημείωσε ότι «από τις συζητήσεις που έγιναν σε αυτό το συνέδριο φάνηκε ξεκάθαρα πως η αποκεντρωμένη διαχείριση με διαλογή στην πηγή είναι η πιο σύγχρονη, η πιο φιλική στο περιβάλλον και η πιο οικονομική λύση για τη διαχείριση των απορριμμάτων σε όλο τον σύγχρονο κόσμο. Είμαστε αισιόδοξοι πως και εμείς θα τα καταφέρουμε».
Η κ. Σπανούδη Δέσποινα, Σύμβουλος του Δημάρχου Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας, αναφέρθηκε αναλυτικά στη λογική και τον τρόπο εφαρμογής των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Απορριμμάτων με διαλογή στην πηγή. Όπως ανέφερε, τα σκουπίδια έχουν μεγάλο κόστος και η
υφιστάμενη διαχείρισή τους οδηγεί σε αμφίβολη ανταποδοτικότητα των τελών, κατασπατάληση πόρων και περιβαλλοντική επιβάρυνση. Παρουσίασε στην εισήγησή της το σχήμα της διαδικασίας που επικεντρώνεται στην προετοιμασία των απορριμμάτων με διαλογή στην πηγή, το οποίο με σχετικό σχεδιασμό και υποστήριξη από την Πολιτεία, με ποσοτικούς στόχους και χρονοδιάγραμμα πρέπει να αντικαταστήσει την υφιστάμενη κατάσταση, η οποία ακυρώνει στην πράξη το σκοπό για τον οποίο αρχικά υιοθετήθηκε.
Στη συνέχεια, παρουσίασε τα χαρακτηριστικά που έχει η αποκεντρωμένη διαχείριση με έμφαση στην κοινωνική συμμετοχή:
-Η διαχείριση των απορριμμάτων παραμένει σε φορείς δημόσιου χαρακτήρα, ενώ τοπικές δράσεις ανακύκλωσης υποστηρίζουν την απασχόληση και την τοπική οικονομία, μέσω του δημόσιου τομέα, των μικρών επιχειρήσεων και των κοινωνικών εγχειρημάτων
-Το μεγαλύτερο μέρος των απορριμμάτων διαλέγονται στην πηγή. Σε ένα ορίζοντα πενταετίας ένας εφικτός στόχος αφορά στο 50- 60% των απορριμμάτων. Το υπόλοιπο 40-50 % οδηγείται σε απλές αποκεντρωμένες μονάδες μηχανικής διαλογής και υγειονομική ταφή με στόχο και αυτό το ποσοστό σταδιακά να συνεχίσει να μειώνεται
– Η χρηματοδότηση των δράσεων ανακύκλωσης και υγειονομικής ταφής μπορεί να γίνει από τους υπάρχοντες πόρους του ΕΣΠΑ, του πράσινου ταμείου και του τέλους ανακύκλωσης, χωρίς την σύμπραξη με ιδιωτικούς ομίλους, που όπως έχει επανειλημμένα αποδειχτεί καταλήγουν σε πολλαπλάσιο κόστος για το δημόσιο και τους πολίτες.
Κατόπιν, αναφέρθηκε στις προϋποθέσεις που είναι απαραίτητες για να λειτουργήσει το παραπάνω σχήμα: ένα δίκτυο κάδων προδιαλεγμένων υλικών, με διακριτά ρεύματα, ένα δίκτυο «πράσινων σημείων», ένα σύστημα αποκομιδής και μεταφοράς που αφορά τα αναγκαία οχήματα, τους χώρους στάθμευσης και τους σταθμούς μεταφόρτωσης με την πρόβλεψη ότι σταδιακά θα μειώνεται η ανάγκη για μεταφόρτωση και μεταφορά σύμμεικτων απορριμμάτων. Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στην ανάγκη υποκίνησης των πολιτών να συμμετάσχουν, με διαδικασίες διαβούλευσης, με μεθόδους ενημέρωσης, κλπ. Η δημιουργία διαδημοτικών συνεργασιών με πρόβλεψη ειδικών υποδομών είναι επίσης μια προϋπόθεση για τη λειτουργία του συστήματος αυτού.
Η κα Σπανούδη, περιέγραψε λεπτομερώς τις προδιαγραφές που πρέπει να πληρούνται, τις βασικές παραμέτρους του σχεδιασμού και την ανάγκη πλήρους καταγραφής των υποδομών, των στόχων και της κοστολόγησης κάθε ενέργειας, καταλήγοντας στην παρουσίαση του οφέλους για τις τοπικές κοινωνίες, της υιοθέτησης του νέου μοντέλου διαχείρισης. Κλείνοντας, σημείωσε ότι: «Σήμερα είναι κοινός τόπος ότι υπάρχει άλλη λύση απέναντι στις προωθούμενες επιλογές των οικονομικών ομίλων.
¡ Οι αποφάσεις για τη διαχείριση των απορριμμάτων πρέπει να ληφθούν άμεσα
¡ Η ενημέρωση και η συμμετοχή των πολιτών, μπορεί να οδηγήσει στην περιβαλλοντικά ασφαλή και κοινωνικά επωφελή διαχείριση των σκουπιδιών».
Ο κ. Πανταζόπουλος Ανδρέας, ερευνητής και στέλεχος τοπικής αυτοδιοίκησης, παρουσίασε στην εισήγησή του τα χρηματοδοτικά εργαλεία για σύνταξη και υλοποίηση τοπικών σχεδίων διαχείρισης απορριμμάτων σε δήμους. Αναφέρθηκε στα υπάρχοντα ευρωπαϊκά προγράμματα που σχετίζονται με τη διαχείριση απορριμμάτων, τα οποία πλέον δίνουν περιορισμένες δυνατότητες χρηματοδότησης. Τόνισε την ανάγκη αναμόρφωσης των ανταποδοτικών δημοτικών τελών καθαριότητας με το να λαμβάνονται για παράδειγμα υπόψη στη διαμόρφωσή τους τα τετραγωνικά μέτρα των κατοικιών.
Στη συνέχεια, πρότεινε να υιοθετηθεί ένα σχήμα λειτουργίας που, αφού η Περιφέρεια με τον ΕΔΣΝΑ εκδόσουν οδηγό σύνταξης Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης με καθορισμό ελάχιστου στόχου και μέγιστου κόστους δράσεων, Σύνταξη του Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης από τον κάθε δήμο, μέσω διαδημοτικής συνεργασίας να δημιουργηθούν κοινές μονάδων που θα οδηγήσουν σε βιώσιμες οικονομίες κλίμακας. Το κόστος σύνταξης να χρηματοδοτείται από την Περιφέρεια ενώ να ελέγχεται διαρκώς το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης από την Περιφέρεια και τον ΕΔΣΝΑ σχετικά με την επίτευξη των στόχων σύμφωνα με τον οδηγό. Τέλος, να υλοποιείται το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης με χρηματοδότηση από το ΠΕΠ ή το ΕΠΠΕΡΑΑ.Η τήρηση του περιεχομένου του Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης θα είναι δεσμευτική για τον δήμο προκειμένου να χρηματοδοτηθεί.
Σύμφωνα με τον κ. Πανταζόπουλο, ο ρόλος του ιδιωτικού τομέα είναι ο εξής:
• Ο ιδιωτικός τομέας μέσω τον Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης διαδραματίζει το ρόλο του πελάτη καθώς αγοράζει τα προϊόντα από τους δημόσιους φορείς.
• Είναι απαραίτητη η θέσπιση κανόνων τόσο τιμής όσο και ποιότητας του προϊόντος, προκειμένου να είναι διασφαλισμένοι και οι δύο συμβαλλόμενοι.
Στη συνέχεια, τόνισε ότι σημαντική θα είναι η ανάπτυξη και μορφών κοινωνικής οικονομίας μέσω του νέου σχεδιασμού, ενώ ανέπτυξε και τα οικονομικά οφέλη που θα προκύψουν.
Ο κ. Δημήτρης Δρόσης, Προϊστάμενος της ΕΥΔΕΠ Περιφέρειας Αττικής, στην εισήγησή του ανέπτυξε διεξοδικά το ζήτημα της χρηματοδότησης έργων διαχείρισης απορριμμάτων στο πλαίσιο των ΕΔΕΤ. Αφού αναφέρθηκε στα έργα αποκατάστασης των ΧΑΔΑ, δημιουργίας ΧΥΤΥ (σε Κύθηρα και Αντικύθηρα) και κατασκευή υποδομών προ-επεξεργασίας και συνοδά έργα στην τρέχουσα Προγραμματική Περίοδο (ΠΕΠ Αττικής 2007-2013), προχώρησε στην αποτύπωση των προβλημάτων και διαπιστώσεων που έχουν προκύψει, όπως: αδυναμία υλοποίησης των βασικών υποδομών διαχείρισης ΑΣΑ, μεγάλο χρηματοδοτικό κενό, λόγω της μη υλοποίησης των βασικών υποδομών διαχείρισης ΑΣΑ, έμφαση στην ολοκλήρωση των έργων αποκατάστασης των ΧΑΔΑ, ισομερής κατανομή πόρων μεταξύ Περιφερειακού και Τομεακού Προγράμματος.
Στη συνέχεια ο κ. Δρόσης παρουσίασε τη δομή της νέας Προγραμματικής Περιόδου (2014-2020) και ειδικότερα, αναφορικά με τα έργα διαχείρισης αποβλήτων, ανέλυσε τον τρόπο χρηματοδότησής τους, ο οποίος περιλαμβάνει τους διαθέσιμους πόρους, τη στόχευση, το είδος των παρεμβάσεων, καθώς και επίσης και τους περιορισμούς και τους προβληματισμούς.
Ακόμη, ο κ. Δρόσης τόνισε ότι στη νέα προγραμματική περίοδο, σύμφωνα με τους άξονες προτεραιότητας που ισχύουν, υπάρχει μια βασική προϋπόθέση που πρέπει να πληρείται προτού γίνει οποιαδήποτε ενέργεια, που είναι η αναθεώρηση και η έγκριση του ΠΕΣΔΑ με προθεσμία 30.09.2015 (αιρεσιμότητα). Επίσης, τα έργα αποκατάστασης ΧΑΔΑ δεν θα είναι επιλέξιμα για χρηματοδότηση. Αυτό, όπως εξήγησε ο κ. Δρόσης, θα είναι ένα μεγάλο κόστος που θα μετακυλιστεί στο εθνικό ΠΔΕ και ταυτόχρονα, θα επιφέρει ημερήσιο πρόστιμο 71.193 ευρώ για τους λειτουργούντες ΧΑΔΑ.
Κατόπιν αυτών, θα πρέπει να γίνει πιθανώς αναθεώρηση – ανακατανομή μεταξύ του περιφερειακού – τομεακού προγράμματος με ενίσχυση του περιφερειακού, και αφού πρώτα εξασφαλιστεί η κάλυψη της αιρεσιμότητας, δηλαδή της αναθεώρησης και έγκρισης του νέου ΠΕΣΔΑ.
Στη συνέχεια, πήρε το λόγο ο κ. Βαρελάς Ανδρέας, αντιδήμαρχος διαχείρισης απορριμμάτων του δήμου Αθηναίων, ο οποίος παρουσίασε το τοπικό σχέδιο διαχείρισης του Δήμου Αθηναίων.
Εξέφρασε την αμέριστη στήριξη του Δήμου στη διαμόρφωση του νέου σχεδιασμού και ανέλυσε τις ενέργειες που έχουν γίνει, καθώς και την υφιστάμενη κατάσταση στον τομέα αυτό. Αφού αναφέρθηκε στις υποδομές και τα ποσοτικά στοιχεία από την αποκομιδή – απόθεση των
απορριμάτων, διατύπωσε προτάσεις για ενέργειες που με την υλοποίησή τους, θα επιφέρουν οικονομικά, περιβαλλοντικά και θεσμικά οφέλη για το δήμο και τους πολίτες.
Κατόπιν, στο βήμα ανέβηκε ο κ. Ζούτσος Αθανάσιος, Δήμαρχος Παλλήνης, ο οποίος παρουσίασε το Πρότυπο τοπικό σχέδιο διαχείρισης ΑΣΑ του δήμου Παλλήνης. Το πενταετούς ορίζοντα πρόγραμμα που ήδη εφαρμόζεται, έχει οδηγήσει στο να «συλλέγονται 200 τόννοι ανακυκλώσιμων υλικών μηνιαίως εκ των οποίων το 40% πρόκειται για υπόλλειμμα, ενώ κατά τον πρώτο μήνα λειτουργίας του προγράμματος ανακύκλωσης γυαλιού περισυνελέχθησαν 1,8 τόννοι υλικού». Επιπλέον, στο Δήμο έχουν διατεθεί δωρεάν 1.500 κάδοι κομποστοποίησης σε δημότες, ενώ το πρόγραμμα συνεχίζεται.
Στόχοι του προγράμματος είναι:
• η βελτίωση του τρόπου διαχείρισης των αποβλήτων μέσα από τη μετατόπιση της ιεράρχησης της διαχείρισης των αποβλήτων, με την αύξηση της πρόληψης και της ανακύκλωσης και μείωσης της τελικής διάθεσης,
• η μείωση της ποσότητας των αποβλήτων που παράγονται και η αύξηση της ποσότητας που επαναχρησιμοποιείται με την εφαρμογή και την ανάπτυξη των συστημάτων και των διαδικασιών για το σκοπό αυτό,
• η αύξηση της ποσότητας των αποβλήτων που ανακυκλώνονται/κομποστοποιούνται χωρίς να αυξάνεται το ρεύμα των αποβλήτων, διασφαλίζοντας προσβάσιμες και βιώσιμες υπηρεσίες και ότι οι εγκαταστάσεις είναι διαθέσιμες για τους κατοίκους και εφαρμόζοντας τη συλλογή δύο ρευμάτων ανακυκλώσιμων υλικών σε όλα τα νοικοκυριά, εφόσον τούτο είναι εφικτό, από το 2015,
• Η διαχείριση των υπόλοιωνα απορριμμάτων με τον κατάλληλο τρόπο, με σκοπό τη μείωση των ποσοτήτων που οδηγούνται στην υγειονομική ταφή,
• Η εξασφάλιση ότι η στρατηγική έχει διαδοθεί αποτελεσματικά μέσω της διατήρησης ενός διαλόγου με όλους τους συμμετόχους, ακούγοντας τα σχόλια και τις απόψεις τους.
Τέλος, ο κ. Ζούτσος αναφέρθηκε στον προσδιορισμό μέτρων ανά στόχο και προτεραιότητα:
Πρώτον: εξορθολογισμός της χρέωσης και σύνδεσή της με τον όγκο των παραγόμενων αποβλήτων προκειμένου να υπάρξει κίνητρο για τη σταδιακή μείωση της παραγωγής των αποβλήτων.
Δεύτερον: υιοθέτηση συστημάτων διαλογής στην πηγή, η οποία θα οδηγήσει σε καθαρά υλικά που θα μπορούν εύκολα να αξιοποιηθούν.
Τρίτον: σχεδιασμός και εφαρμογή προγραμμάτων ευαισθητοποίησης για την πρόληψη, μείωση, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση των αποβλήτων.
Τέταρτον: διαρκής και μόνιμη καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης και σταδιακή μετάβαση από τη συλλογική ευθύνη και την ατομική ευθύνη.
Πέμπτον: θέσπιση μέτρων και όρων για τη δημιουργία οικονομικών κινήτρων που θα οδηγήσουν στην αλλαγή των καταναλωτικών προτύπων.
Τέλος, ζήτησε τη συνδρομή των αρμόδιων φορέων για την απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης ΣΜΑ και πρότεινε την υιοθέτηση των πράσινων σημείων και των έξυπνων κάδων.
Ο κ. Παπαδόπουλος Δημήτριος, Δημοτικός Σύμβουλος Ελευσίνας, ανέλυσε διεξοδικά το εναλλακτικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων που εφαρμόζεται στην Ελευσίνα, παρουσιάζοντας αρχικά τη χωρομέτρηση των δράσεων, τον εξοπλισμό και τα οχήματα της συλλογής ΑΣΑ, τον
κανονισμό καθαριότητας, τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης, με τα οποία έχει συμβληθεί ο Δήμος Ελευσίνας, τα ρεύματα ΑΣΑ (βιοαποδομήσιμα, συσκευασίες, ογκώδη οικιακά, λοιπά ανακυκλώσιμα) και την εξέλιξη των ποσοτήτων τους, καθώς επίσης και την εξέλιξη των ποσοτήτων συσκευασιών και σύμμεικτων.
Στο πλαίσιο της παρουσίασής του για το νέο Τοπικό Σχέδιο Δράσης, περιέγραψε αρχικά την υιοθέτηση της ιεραρχίας στη διαχείριση των αποβλήτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελληνικής Νομοθεσίας, δηλαδή την πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση και
απόρριψη (τελική διάθεση) και επεσήμανε ότι πρέπει να υπάρχουν διαρκείς και συστηματικές δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών, ώστε να συμμετέχουν ενεργά στις διάφορες δράσεις διαχείρισης των ΑΣΑ, να καταβληθεί προσπάθεια να μετατραπεί το δημοτικό ΚΔΑΥ σε ολοκληρωμένο πράσινο σημείο και για το δημοτικό ΚΔΑΥ να εξεταστεί η δυνατότητα συνεργασίας με άλλους δήμους.
Στη συνέχεια παρουσίασε τί προβλέπει το νέο Τοπικό Σχέδιο Δράσης ως προς τα σύμμεικτα απόβλητα, τα απόβλητα συσκευασίας, τα Ογκώδη απόβλητα-ΑΕΚΚ (μπάζα) και τα ειδικά απόβλητα, ενώ συνοπτική αναφορά έκανε και στη στοχοθεσία.
Ολοκληρώνοντας την ομιλία του τόνισε ότι ο Δήμος Ελευσίνας έχει πρωτοπορήσει τα τελευταία 10 χρόνια στην Εναλλακτική Διαχείριση Αποβλήτων, διαθέτει Αδειοδοτημένο Σταθμό Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων, Διαδημοτικό ΚΔΑΥ και σύγχρονο εξοπλισμό συλλογής και επεξεργασίας, ενώ το νέο σχέδιο δράσης είναι σε απόλυτη συμφωνία με τις αρχές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις κατευθυντήριες γραμμές της νέας διοίκησης της Περιφέρειας Αττικής.
Τέλος, υπογράμμισε ότι από την εφαρμογή του προγράμματος θα προκύψουν περιβαλλοντικά και οικονομικά οφέλη, τάχθηκε υπέρ της τροποποίησης της νομοθεσίας, ώστε να μπορέσει να εφαρμοσθεί το PAY AS YOU THROW, το οποίο θα δώσει κίνητρο στους δημότες, ενώ επεσήμανε ότι ο Δήμος Ελευσίνας προσπαθεί να διαθέσει σε κοινωνικές δομές μέσα από τον προϋπολογισμό, τα χρήματα που εξοικονομούνται από την εναλλακτική διαχείριση αποβλήτων.
Η κ. Κορωναίου Σοφία, περιφερειακή σύμβουλος και μέλος της εκτελεστικής επιτροπής του ΕΔΣΝΑ, αναφέρθηκε στη διαχείριση των αστικών στερεών αποβλήτων στο βόρειο τομέα της Περιφέρειας Αττικής.
Όπως ανέφερε «Η οριακή κατάσταση που βρίσκεται το μοντέλο διαχείρισης των απορριμμάτων στην Αττική είναι πια κοινός τόπος και έχει γίνει συνείδηση ότι πρέπει να αντικατασταθεί, αφού
δημιουργεί κινδύνους για την υγεία των πολιτών και καταστρέφει το περιβάλλον.
Η ευθύνη διαμόρφωσης ενός νέου μοντέλου δεν βαραίνει μόνο την Περιφέρεια Αττικής ή τον ΕΔΣΝΑ. Απαιτείται συνεργασία και συνολική δραστηριοποίηση σε όλα τα επίπεδα της πολιτείας και της κοινωνίας. Από τη νέα κυβέρνηση και την Ευρωπαϊκή Ένωση, μέχρι τους δήμους και τους εργαζόμενους τους, αλλά κυρίως απαιτείται η ενεργοποίηση και συμμετοχή των πολιτών.
Η υλοποίηση ενός μοντέλου διαχείρισης με γνώμονα το κοινωνικό συμφέρον, τη δημόσια διαχείριση και τον σεβασμό του περιβάλλοντος, απαιτεί αποκέντρωση, με τοπικά σχέδια, νέους περιφερειακούς χώρους επεξεργασίας και τελικής διάθεσης».
Στη συνέχεια παρουσίασε τα ποσοστικά στοιχεία της διαχειρισης απορριμμάτων στο Βόρειο Τομέα της Περιφέρειας Αττικής και κλείνοντας, εξέφρασε την αισιοδοξία της ότι «όλοι μαζί, Κυβέρνηση, Περιφέρεια, Δήμοι και πολίτες της Αττικής μπορούμε να δημιουργήσουμε το νέο μοντέλο διαχείρισης των απορριμμάτων».
Οι εργασίες του Διεθνούς Συνεδρίου συνεχίζονται σήμερα το απόγευμα με τη συμμετοχή σε «Στρογγυλό Τραπέζι» ομιλητών από το Υ.Π.Α.Π.Ε., την Περιφέρεια Αττικής, τον ΕΔΣΝΑ, την ΠΕΔΑ, την ΠΟΕ-ΟΤΑ, Οικολογικές Οργανώσεις, το ΤΕΕ, την ΠΑΣΕΠΠΕ, ενώ το βράδυ του Σαββάτου θα γίνουν νέες παρεμβάσεις και θα εξαχθούν τα Συμπεράσματα που προέκυψαν από τη διοργάνωση του Συνεδρίου.
