Το 15ο θέμα που συζητήθηκε στη 14η συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Ρήγα Φεραίου στις 12-7-2016 ήταν η συμμετοχή του Δήμου Ρήγα Φεραίου στις «Διαδρομές και Πολιτισμός της Νομαδικής Παγκόσμιας Κληρονομιάς – Routes and Civilization of Transhumance World Heritage».
Συντονιστής στο πρόγραμμα είναι η Αναπτυξιακή Α.SVIR.MOLI.GAL με έδρα την Ιταλία, ενώ στο διακρατικό σχέδιο επιπλέον, συμμετέχουν από άλλες ευρωπαϊκές χώρες, οι ακόλουθες Ομάδες LEADER:
• ALTO TAMMARO Terra dei Tratturi scarl- Ιταλία
• C.S.R. MARMO MELANDRO scar – Ιταλία
• CONSORZIO GRAN SASSO VELINO scarl – Ιταλία
• LA CITTADELLA del SAPERE scarl – Ιταλία
• des MONTS d’ARDECHE – Γαλλία
• GARGANO s.c.a r.l., – Ιταλία
• ADEZOS – Ισπανία
• PRO RAIA – Πορτογαλία
Το διακρατικό σχέδιο είναι μια κοινή προσπάθεια προκειμένου να διερευνηθεί, πως ορεινές περιοχές που τον 19ο και 20ο αιώνα αποτέλεσαν σημαντικά κοινωνικοοικονομικά και ανθρωπολογικά πολιτισμικά συστήματα αλλά σταδιακά αποψιλώθηκαν τόσο δημογραφικά αλλά και κοινωνικοοικονομικά μπορούν σήμερα να ανακάμψουν στοιχεία από τη ζωντάνια που αντιπροσώπευαν κάποτε.
Σκοπός του Διακρατικού Σχεδίου είναι να ανακηρυχθεί η διαδρομή και ο πολιτισμός της Νομαδικής κτηνοτροφίας από το Περιβόλι Γρεβενών στο Βελεστίνο ως η πορεία που σημαδεύεται ως «ΒΛΑΧΟΣΤΡΑΤΑ». Μέσα από διαδικασίες καταγραφικής απογραφής οι ομάδες LEADER θα εντοπίσουν τα κοινά χαρακτηριστικά των περιοχών τους στην νομαδική κτηνοτροφία, τις διαδρομές που ακολουθούσαν οι κτηνοτρόφοι προκειμένου να μεταφέρουν τα κοπάδια τους, αλλά και τις παραδόσεις που αναπτύχθηκαν κατά την διάρκεια των ετών. Σε αυτές τις περιοχές ο νομαδικός πολιτισμός αποτελεί σημαντικό πολιτιστικό απόθεμα το οποίο έχει σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης και σε συνδυασμό με τον αγροτουρισμό και τα τοπικά προϊόντα που επίσης ανθίζουν στις περιοχές αυτές μπορεί να τις αναδείξει σε σημαντικούς προορισμούς τουρισμού με επιπλέον θετικές επιπτώσεις στις οικονομίες τους.
Απώτερος στόχος του Σχεδίου διακρατικής Συνεργασίας είναι να υποβληθούν για όλες τις συμμετέχουσες ορεινές περιοχές Φάκελοι Υποψηφιότητας προς το ICOMOS που είναι το Πολιτιστικό Τμήμα της UNESCO, προκειμένου να αποκτήσουν το καθεστώς της Πολιτισμικής Περιοχής Παγκόσμιας Κληρονομιάς (World Heritage Cultural Landscapes) από την αντίστοιχη Επιτροπή της UNESCO.
Η ανακήρυξη της περιοχής ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς UNESCO θα αποτελέσει σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα της περιοχής, προκειμένου να προσελκύσει περισσότερους επισκέπτες απ’ την Ελλάδα και το εξωτερικό, και συνεπώς θα επηρεάσει την ανάπτυξη της περιοχής σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.
Ο δήμαρχος Ρήγα Φεραίου κ. Δημήτρης Νασίκας ανέφερε ότι «ο μετακινούμενος νομαδισμός δίνει στους μετακινούμενους πληθυσμούς την δυνατότητα εκμετάλλευσης της φυσικής χλωρίδας για την διατροφή των αιγοπροβάτων με ελάχιστο κόστος εξασφαλίζοντας την επιβίωση τους. Από το 1930 περίπου αρχίζει η “αστικοποίηση” των ορεινών κοινοτήτων στον Ελλαδικό χώρο και στην συνέχεια με το τέλος του 2ου παγκοσμίου πολέμου με την εγκατάσταση σε χωριά και κωμοπόλεις και την δημιουργία μόνιμης εστίας αρχίζει ο μαρασμός τού πανάρχαιου αυτού τρόπου ζωής του μετακινούμενου νομαδισμού.
Σήμερα, που όλα έχουν αλλάξει μορφή και βαδίζουν όλο και πιο πολύ στο καλύτερο, άρχισε και η κτηνοτροφία του είδους αυτού, να χάνει τον παραδοσιακό νομαδικό χαρακτήρα που ήθελε τον κτηνοτρόφο να μετακινείται συνέχεια μαζί με το κοπάδι και την οικογένειά του από βουνό σε βουνό και από κάμπο σε κάμπο χειμώνα και καλοκαίρι, να είναι δηλαδή μετακινούμενος νομάδας χωρίς μια μόνιμη διαμονή και κατοικία. Εξαιτίας των σκληρών συνθηκών αυτής της ζωής, η μορφή της νομαδικής κτηνοτροφίας εγκαταλείπεται και όσοι παραμένουν στο κτηνοτροφικό επάγγελμα προτιμούν να εγκατασταθούν κάπου μόνιμα και να ασχοληθούν με την ημινομαδική μορφή της κτηνοτροφίας, που τους δίνει περισσότερες ανέσεις και ευκολίες και τους επιτρέπει να κοιμούνται τη νύχτα στο σπίτι τους, να ζουν κοινωνική και όχι μεμονωμένη ζωή.
Την πορεία αυτή ακολούθησε και η ορεινή περιοχή του Βελεστίνου του Δήμου Ρήγα Φεραίου. Ο τουρισμός συνυφασμένος με το πλούσιο πολιτιστικό απόθεμα που αντιπροσωπεύει η νομαδική κτηνοτροφία, φαίνεται να αποτελεί μια υποσχόμενη οικονομική δραστηριότητα, παρόλο που η οικονομική κρίση που ενέσκηψε στην χώρα δυσκολεύει ακόμη και αυτόν τον τομέα στην ανάπτυξη του.
Είναι φανερό ότι χρειαζόμαστε νέους τρόπους, πιο ολοκληρωμένους και νέα αναπτυξιακά εργαλεία για να δοθεί διέξοδος στο ζήτημα αναζωογόνησης αυτών των περιοχών».
