Κυρίες και κύριοι,
η ημερίδα της Νάξου με θέμα «Η Ακτοπλοΐα ως πυλώνας ανάπτυξης της οικονομίας των νησιών των Κυκλάδων» είναι μια εξαιρετική ευκαιρία για να συζητήσουμε ένα ζωτικής σημασίας κεφάλαιο για τα νησιά μας.
Λυπάμαι που δεν βρίσκομαι σήμερα μαζί σας, όμως μια συνάντηση εξαιρετικά σημαντική για το μέλλον της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, με την Ευρωπαία Επίτροπο Περιφερειακής Πολιτικής κα Κορίνα Κρετού, όσον αφορά την συμμετοχή μας και την πορεία μας στα ευρωπαϊκά προγράμματα, δεν μου επιτρέπει να συμμετέχω.
Κυρίες και κύριοι,
η νησιωτική Ελλάδα αναζητά εδώ και δεκαετίες το δικό της οδικό δίκτυο.
Η νησιωτική Ελλάδα αναζητά εδώ και δεκαετίες τα δικά της διευρωπαϊκά δίκτυα.
Η νησιωτική Ελλάδα αναζητά, εδώ και δεκαετίες, λύσεις και απαντήσεις στο μεγάλο θέμα της προσβασιμότητας και της συνδεσιμότητας.
Ζητήματα που, δυστυχώς, μετά από πάρα πολλά χρόνια συζητήσεων, αναζητήσεων και πολλών χαμένων ευκαιριών, τουλάχιστον σε επίπεδο ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων, δεν έφτασαν στο σημείο που όφειλαν να έχουν φτάσει.
Σήμερα, σε ένα περιβάλλον ιδιαίτερα επιβαρυμένο από τα δημοσιονομικά προβλήματα, με την αγορά, στο κομμάτι των ακτοπλοϊκών εταιρειών να εμφανίζει σημάδια εξαιρετικής κόπωσης και να στέλνει μηνύματα τα οποία γεμίζουν όλους μας με αγωνία, οφείλουμε να κινηθούμε με απόλυτο ρεαλισμό και να προσεγγίσουμε τα ζητήματα της ακτοπλοΐας με τρόπο που θα μας κρατήσει μακριά από λαϊκισμό, μακριά από παθογένειες του παρελθόντος, μακριά από την εκμετάλλευση ενός ζητήματος, που για τους νησιώτες που όλοι εκπροσωπούμε, είναι ένα στοίχημα επιβίωσης.
Η χώρα μας, μετά από μια πολύ μακρά περίοδο αυστηρής και σκληρής κρατικής παρέμβασης, από το σύστημα των γραμμών σκοπιμότητας, πέρασε στην απελευθέρωση, καθιερώνοντας παράλληλα ένα δίκτυο των λεγομένων «άγονων γραμμών», οι οποίες συντηρούντο με τις κρατικές επιδοτήσεις. Σήμερα που η χώρα βρίσκεται σε εξαιρετικά αδύναμη θέση να στηρίξει χρηματοδοτικά όλο αυτό το πλαίσιο των επιδοτήσεων, η αγωνία μας, για την οποία σας μίλησα αρχικά, πηγάζει ακριβώς από την δημοσιονομική αδυναμία να στηριχθεί το σύστημα των άγονων γραμμών με επαρκή κονδύλια, αλλά και το υπόλοιπο δίκτυο ελεύθερης δρομολόγησης να είναι και αυτό υποχρηματοδοτημένο, λόγω ακριβώς της πολύ μεγάλης μείωσης της επιβατικής κίνησης, κατά την περίοδο των τελευταίων ετών.
Σήμερα λοιπόν οφείλουμε να κινηθούμε σε δύο επίπεδα:
Το πρώτο επίπεδο έχει να κάνει με το ποιες παρεμβάσεις πρέπει να γίνουν, ώστε η αγορά να λειτουργήσει, με τις σημερινές συνθήκες, στο καλύτερο δυνατό περιβάλλον. Πώς μπορούμε, με παρεμβάσεις θεσμικές και λιγότερο οικονομικές, να δώσουμε ανάσες στην δοκιμαζόμενη ακτοπλοΐα.
Το δεύτερο επίπεδο είναι να δούμε πώς μέσα σε αυτή τη μεγάλη ευρωπαϊκή οικογένεια, μπορούμε να ανατρέψουμε δεδομένα δεκαετιών και να δώσουμε διέξοδο σε ευρωπαϊκούς πόρους, ώστε να οδηγηθούν στην ακτοπλοΐα. Αυτό για το οποίο επί πολλά χρόνια δεν μπορέσαμε να πείσουμε και ίσως δεν πιέσαμε ως χώρα ούτε με την ένταση που έπρεπε αλλά ούτε και με την επάρκεια των επιχειρημάτων, όποτε χρειάστηκε, είναι ότι η απαγόρευση επιδότησης λειτουργικών δαπανών από ευρωπαϊκούς πόρους, θα έπρεπε να εξαιρεί την ακτοπλοΐα. Διότι η ακτοπλοΐα για τα νησιά μας είναι ό,τι και οι λεωφόροι, ό,τι και ένα δίκτυο αστικών συγκοινωνιών για την ηπειρωτική Ευρώπη. Τα λεγόμενα διευρωπαϊκά δίκτυα που έχουν απορροφήσει ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ευρωπαϊκών πόρων, από όλα τα Ταμεία και κυρίως από το Ταμείο Συνοχής, θα πρέπει στα νησιά μας να έχουν ένα άλλο περιεχόμενο ως προς τον οδηγό εφαρμογής και ως προς τους κανόνες διαχείρισής τους.
Προκλήσεις τεράστιες, προκλήσεις που για τους νησιώτες οδηγούν στην εκπλήρωση ή μη της επιβίωσης, προκλήσεις που η μοίρα και η ιστορία έφεραν στην δική μας περίοδο για να τις αντιμετωπίσουμε.
Επαναλαμβάνω τους κανόνες:
Σεβασμός στην αγορά, ακόμα μεγαλύτερος σεβασμός στις ανάγκες των νησιωτών, μακριά από λαϊκισμό και με πολύ μεγάλο αίσθημα ευθύνης.
Οι Κυκλάδες αποτελούν διαχρονικά τον κεντρικό πυλώνα στήριξης της ελληνικής ακτοπλοΐας, αφού συνεισέφεραν το 50% του συνόλου των εσόδων της, πράγμα που μας οδηγεί στην υποχρέωση να αναζητήσουμε τις λύσεις που χρειαζόμαστε, ξεκινώντας από τις Κυκλάδες, αφού λύση στις Κυκλάδες σημαίνει λύτρωση και οξυγόνο της ελληνικής ακτοπλοΐας στο σύνολό της.
Εκτιμώντας την σημερινή σας συνάντηση ως εξαιρετικά κρίσιμη ως προς τα συμπεράσματα και πολύ περισσότερο ως προς τις προτάσεις στις οποίες θα οδηγηθεί,
σας εύχομαι καλή επιτυχία.
Γιώργος Χατζημάρκος
Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου