Τη Δευτέρα 26 Σεπτεμβρίου 2016 και ώρα 19:30 εγκαινιάζεται στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο από τον Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού κ. Αριστείδη Μπαλτά η έκθεση «Εικόνες από την Πινακοθήκη Τρετιακόφ. Η Ρωσική Ζωγραφική εικόνων μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης».
Η έκθεση πραγματοποιείται στο πλαίσιο των πολιτιστικών εκδηλώσεων του αφιερωματικού έτους «Ρωσία – Ελλάδα 2016» και έρχεται να ενισχύσει τη γνωριμία των επισκεπτών του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου με τη ρωσική θρησκευτική ζωγραφική, σε συνέχεια της συνδεόμενης με τον Andrej Rublev εικόνας της Ανάληψης που φιλοξενείται στο Βυζαντινό Μουσείο, την παρουσίαση της οποίας εγκαινίασε μαζί με τον Έλληνα Πρωθυπουργό, ο Πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας κ. Βλαδίμηρος Πούτιν τον περασμένο Μάιο.
Τα νέα έργα που έρχονται από την Κρατική Πινακοθήκη Τρετιακόφ, δεκατέσσερις φορητές εικόνες, ορισμένες εντυπωσιακού μεγέθους, δύο ξυλόγλυπτα, ένα ζεύγος βημόθυρων και μία σύνθεση τμήματος εικονοστασίου σε μικρή κλίμακα, είναι όλα αντιπροσωπευτικά των τάσεων και των εργαστηρίων της Ρωσικής θρησκευτικής ζωγραφικής από το δεύτερο μισό του 15ου αιώνα έως τον 19ο αιώνα.
Ανάμεσά τους υπάρχουν έργα σημαντικών Ρώσων ζωγράφων, όπως του Dionisy (περί το 1440-1502) , εκφραστή της ρωσικής πνευματικότητας στην αγιογραφία του ύστερου 15ου αιώνα, αλλά και του Simon Ushakov (1626–1686), ο οποίος εισήγαγε στοιχεία της δυτικοευρωπαϊκής ζωγραφικής στην παραδοσιακή ρωσική αγιογραφία των τελευταίων δεκαετιών του 17ου αιώνα.
Άξιες αναφοράς είναι επίσης η εικόνα της Φιλοξενίας του Αβραάμ– αλληγορίας της αγίας Τριάδος (μέσων 16ου αι.), αξιόλογο δείγμα της μοσχοβίτικης αγιογραφίας, οι υπερμεγέθεις εικόνες του «Επί σοι Χαίρει» (τέλους 16ου αι. – αρχών 17ου αι.), της Δευτέρας Παρουσίας (β΄μισού 16ου αι.), του Χριστού ως «Σοφίας του Θεού» (β΄μισού 16ου αι.), αλλά και η εικόνα της Θεοτόκου «Απροσδοκήτου Χαράς» (α΄μισού 19ου αι.), στην οποία εικονίζονται πολλοί εικονογραφικοί τύποι της Παναγίας από τις πολυάριθμες εικόνες της που λατρεύονται στη Ρωσία ως θαυματουργές. Τέλος, μία σύνθεση από έντεκα μικρότερες εικόνες σχηματίζει τμήμα φορητού εικονοστασίου, παραπέμποντας στα επιβλητικά τέμπλα των ρωσικών ναών.
Μέσα από την έκθεση γίνεται αισθητή η στενή σχέση της ρωσικής θρησκευτικής τέχνης με τη βυζαντινή παράδοση, αλλά συγχρόνως γίνονται αντιληπτά τα σημεία διαφοροποίησης από τις βυζαντινές ρίζες και αναδεικνύεται ο μοναδικός χαρακτήρας της.
Η έκθεση διοργανώθηκε και υλοποιήθηκε από το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο σε συνεργασία με την Διεύθυνση Μουσείων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού με την υποστήριξη του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων, Τομέας Έρευνας και Καινοτομίας / Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας.
