Το τελευταίο διάστημα έχει αναπτυχθεί γόνιμη συνεργασία και συντονισμός μεταξύ του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού και της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας για την εξασφάλιση χρηματοδότησης έργων πολιτισμού, προκειμένου να προστατευθεί και να αναδειχθεί ο μνημειακός πλούτος της περιοχής. Στην όλη προσπάθεια πολύτιμη είναι η συνδρομή και του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, που έχει το γενικό συντονισμό του ΕΣΠΑ 2014-2020.
Στο Πλαίσιο της Πρόσκλησης με κωδικό 6 της Υπηρεσίας Διαχείρισης του Επιχειρησιακού Προγράμματος (Ε.Π.) Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας με τίτλο «ΕΡΓΑ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΜΝΗΜΕΙΩΝ, ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ ΠΟΛΕΩΝ», οι Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού, τον Μάρτιο του 2016, πρότειναν και εντάχθηκαν στο επιχειρησιακό πρόγραμμα στις 15.11.2016 τα εξής έργα:
1. «Αναβάθμιση αρχαιολογικού χώρου Ορχομενού Βοιωτίας και αποκατάσταση αρχαίου θεάτρου στο πλαίσιο δημιουργίας του Αρχαιολογικού Πάρκου Ορχομενού» με προϋπολογισμό 2.001.690,61€ και φορέα υλοποίησης την Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας.
Στον αρχαιολογικό χώρο Ορχομενού σώζονται τα κατάλοιπα οικισμού της νεολιθικής περιόδου, τμήμα νεκροταφείου του 16ου αι. π.Χ., ο μνημειώδης θολωτός τάφος της μυκηναϊκής περιόδου, γνωστός ως «Θησαυρός του Μινύα», τα θεμέλια αρχαίου ναού του 6ου-5ου αι. π.Χ., το αρχαίο θέατρο του 4ου αι. π.Χ. καθώς και ο βυζαντινός ναός της Παναγίας Σκριπούς . Στόχος της πράξης είναι να διαμορφωθεί ο περιβάλλων χώρος των μνημείων του θολωτού τάφου και του αρχαίου θεάτρου, μέσω ήπιων παρεμβάσεων, που θα συμβάλουν στην οργανική ενοποίηση της περιοχής των μνημείων που σήμερα είναι κατακερματισμένη. Παράλληλα, περιλαμβάνονται εργασίες αποκατάστασης και ανάδειξης του αρχαίου θεάτρου και του θολωτού τάφου. Το εν λόγω έργο αποτελεί τμήμα ενός ευρύτερου σχεδίου για τη δημιουργία αρχαιολογικού πάρκου που θα αποτελέσει τόσο για την τοπική κοινωνία όσο και τους επισκέπτες, χώρο ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης, ιδανικό για εκπαιδευτικές δράσεις, ιστορική ενημέρωση και περίπατο σε άμεση επαφή με το σύγχρονο δομημένο περιβάλλον της πόλης του Ορχομενού. Η σχετική μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το «ΔΙΑΖΩΜΑ»
2. «Αποκατάσταση Ιερού Ναού Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, Μητροπολιτικού Ναού Αμφίσσης» με προϋπολογισμό 2.406.479,47€ καιφορείς υλοποίησης την Δ/νση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων και την Δ/νση Συντήρησης Αρχαίων και Νεώτερων Μνημείων.
O Μητροπολιτικός ναός της Άμφισσας, αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, βρίσκεται στο κέντρο της Άμφισσας και αποτελεί το σημαντικότερο μνημείο της νεώτερης ιστορίας της πόλης. Σύμφωνα με επιγραφή ο ναός οικοδομήθηκε κατά το χρονικό διάστημα 1859-1869 στη θέση παλαιοχριστιανικής βασιλικής και εικονογραφήθηκε από τον ζωγράφο Σπύρο Παπαλουκά μεταξύ των ετών 1927-1932. Οι τοιχογραφίες αποτελούν το μοναδικό παράδειγμα στην Ελλάδα και από τα ελάχιστα στον κόσμο, τοιχογραφίας ζωγραφισμένης με την τεχνική της “ξηρογραφίας” καιθεωρούνται σταθμός στην εξέλιξη της σύγχρονης ελληνικής αγιογραφίας.
Στο πλαίσιο του έργου θα πραγματοποιηθούν εργασίες στερέωσης και ενίσχυσης του φέροντα οργανισμού του ναού προκειμένου να καταστεί ασφαλής, εργασίες μορφολογικής αποκατάστασης για την αντιμετώπιση των λειτουργικών και αισθητικών προβλημάτων και την αρμονική ένταξή του στον ιστό της πόλης, ηλεκτρομηχανολογικές εργασίες για την ασφαλή λειτουργία του και την ανάδειξή του, και εργασίες συντήρησης και αισθητικής αποκατάστασης του μοναδικού
τοιχογραφικού του διακόσμου στο σύνολο του ναού.
Παράλληλα, στο πλαίσιο της ίδιας Πρόσκλησης και ύστερα από σύμφωνη γνώμη του ΥΠ.ΠΟ.Α., εντάχθηκαν τα ακόλουθα έργα:
1. «Αποκατάσταση και ανάδειξη μνημείου Ι.Ν. Αγίου Νικολάου και διαμόρφωση περιβάλλοντος χώρου στη Δ.Κ. Σπερχειάδας Δήμου Μακρακώμης» με προϋπολογισμό 595.000€ και φορείς υλοποίησης τον Δήμο Μακρακώμης και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Φθιώτιδος και Ευρυτανίας.
Το έργο αφορά σε εργασίες στερέωσης – αποκατάστασης του Ι. Ναού Αγίου Νικολάου, με παράλληλη διαμόρφωση του περιβάλλοντος χώρου του μνημείουμε ήπιες παρεμβάσεις, ώστε να διατηρηθεί στο σύνολό του το υφιστάμενο αλσύλλιο ως χώρος αστικού πρασίνου.
Ο ναός κατασκευάσθηκε το 1860, ανατινάχτηκε από τα Γερμανικά στρατεύματα κατοχής το 1944 και σήμερα βρίσκεται σε ερειπιώδη κατάσταση. Αποτελεί στόχο η διατήρηση και η ανάδειξη του μνημείου, με απώτερο σκοπό την αναβάθμισή του ως τοπόσημου και ως χώρου διατήρησης της ιστορικής μνήμης, ενώ παράλληλα επιδιώκεται και η αύξηση της επισκεψιμότητας στην περιοχή της Σπερχειάδας, η οποία θα υποστηριχθεί περαιτέρω, από την κατασκευή στον περιβάλλοντα χώρο ενός κέντρου ενημέρωσης – πληροφόρησης επισκεπτών με τους απαιτούμενους βοηθητικούς χώρους.
2. «Ανάδειξη των ψηφιδωτών παλαιοχριστιανικού ναού στην οδό Σπυροπούλου Λιβαδειάς» με προϋπολογισμό 199.557,07€ και φορείς υλοποίησης τον Δήμο Λεβαδέων και την Εφορεία Αρχαιοτήτων Βοιωτίας.
Το έργο αφορά στην ανάδειξη ψηφιδωτών δαπέδων παλαιοχριστιανικού ναού στην οδό Σπυροπούλου, στο κέντρο της Λιβαδειάς και στην πεζοδρόμηση τμήματος της οδού πλησίον του ναού, με στόχο την επί τόπου διατήρηση, προστασία και ανάδειξη του μνημείου, καθώς και την εξασφάλιση της προσβασιμότητας των ΑμεΑ.
Παράλληλα, στο πλαίσιο της Πρόσκλησης με κωδικό 5 «ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΜΟΥΣΕΙΑΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ ΚΑΙ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΑΥΤΩΝ» υποβλήθηκε στις 15.4.2016 και βρίσκεται ακόμη στο στάδιο της αξιολόγησης, πρόταση για το έργο με τίτλο «Οργάνωση μόνιμης έκθεσης του αρχαιολογικού Μουσείου Χαλκίδας “ΑΡΕΘΟΥΣΑ”» με προϋπολογισμό1.550.000€ και Δικαιούχο την Εφορεία Αρχαιοτήτων Ευβοίας. Το έργο αφορά στην οργάνωση της μόνιμης έκθεσης στο αρχαιολογικό μουσείο Χαλκίδας, στο πρώην εργοστάσιο «ΑΡΕΘΟΥΣΑ», το οποίο αποκαταστάθηκε ως μουσείο στο πλαίσιο της προηγούμενης προγραμματικής περιόδου 2007-2013
Τέλος, στο πλαίσιο της συνεργασίας, έχει ενταχθεί στο εθνικό σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων της Στερεάς Ελλάδας, η χρηματοδότηση έργων αποκατάστασης και ανάδειξης των σημαντικών αρχαίων θεάτρων των Δελφών και της Ερέτριας, σύμφωνα με μελέτες που χρηματοδοτήθηκαν από το «ΔΙΑΖΩΜΑ».
Η ένταξη των προαναφερόμενων έργων στο Πρόγραμμα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, αλλά και η ένταξη και άλλων έργων, όταν η Περιφέρεια εκδώσει νέα πρόσκληση, επιτρέπει στις Υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ.Α. να υλοποιήσουν τις προγραμματισμένες εργασίες προστασίας, ανάδειξης και προβολής στους σημαντικούς αρχαιολογικούς χώρους και τα μνημεία της Στερεάς Ελλάδας. Η πολιτιστικής κληρονομία της περιοχής τίθεται στο επίκεντρο της κοινωνικής ζωής. Οι πολιτιστικές υποδομές θα αναβαθμιστούν ως δίκτυο πολιτιστικών αγαθών συμβάλλοντας στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών και στη διαμόρφωση συνθηκών βιώσιμης οικονομικής ανάπτυξης, που θα στηρίζεται και θα σέβεται την ταυτότητα του τόπου.