Στο θεματικό συνέδριο ορεινών περιοχών που διοργανώνει στην Κόνιτσα η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) με θέμα «Με ταυτότητα, παράδοση & Αναπτυξιακή Δυναμική, Αντίσταση στην Κρίση και Δυναμική ανάκαμψη της χώρας», απηύθυνε χαιρετισμό σήμερα η Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Ιωαννίνων κ. Τατιάνα Καλογιάννη. Το πλήρες κείμενο έχει ως εξής:
Αιδεσιμότατοι, κύριοι Υπουργοί, κυρίες και κύριοι,
Η ιστορική Κόνιτσα με την φροντίδα του φιλόξενου Δήμαρχου Παπασπύρου, υποδέχεται σήμερα ένα ιδιαίτερης σημασίας συνέδριο πανελλήνιας απήχησης, για την επιτυχία του οποίου μεταφέρω τις ευχές του Περιφερειάρχη μας Αλέξανδρου Καχριμάνη.
Από το 1985, έτος κατά το οποίο ξεκίνησαν οι χρηματοδοτήσεις προς τη χώρα μας στο πλαίσιο των Μεσογειακών Ολοκληρωμένων Προγραμμάτων (ΜΟΠ) μέχρι το 2020 –λήξη της τρέχουσας χρηματοδοτικής περιόδου-, δηλαδή σε χρονικό διάστημα 35 ετών, η Χώρα μας θα έχει διαχειρισθεί υποστήριξη, εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με σκοπό την διαρθρωτική ανάπτυξη, της τάξεως των 96 περίπου δις ευρώ.
Υλοποιήθηκαν Δημόσιες Υποδομές, όπως λιμένες, οδικοί άξονες, Πανεπιστήμια, Νοσοκομεία, Σχολεία, κλπ., και αναπτύχθηκαν τα Μητροπολιτικά Κέντρα (Αθήνα, Θεσσαλονίκη).
Όμως οι Ορεινοί Όγκοι δεν επωφελήθηκαν δραστικά, αφού τα όποια έργα υλοποιήθηκαν στις περιοχές αυτές, δεν επέφεραν αυτοτροφοδοτούμενη και βιώσιμη ανάπτυξη.
Είναι γεγονός, ότι η παραδοσιακή ταύτιση του όρου «Ορεινοί Όγκοι και κατ’ επέκταση Ύπαιθρος» με τις αγροτικές δραστηριότητες έπαψε προ πολλού να υφίσταται, και αναγνωρίζεται πλέον λειτουργικά και ταυτόχρονα, ως:
α) χώρος 1ης ή 2ης κατοικίας αστικών στρωμάτων,
β) χώρος αναψυχής – τουρισμού – πολιτισμού,
γ) χώρος φυσικού πλούτου (νερό, χλωρίδα, πανίδα, υπέδαφος κλπ.), και
δ) χώρος παραγωγής (γεωργία, κτηνοτροφία, βιοτεχνία κλπ.).
Η τόνωση του αγροτικού πληθυσμού είναι θέμα εθνικής επιβίωσης, γιατί η αστική κοινωνία είναι μια κοινωνία που καταναλώνει. Δεν δημιουργεί. Δεν αυτοαναπαράγεται. Δυστυχώς, η υπερτροφική ανάπτυξη του Δημοσίου καλλιέργησε τις τελευταίες δεκαετίες στην πατρίδα μας το «όραμα της θεσιθηρίας», όπου η χειρωνακτική εργασία άρχισε να θεωρείται υποτιμητική και η δουλειά γραφείου εξυψωτική.
Με δεδομένα τα συνοπτικώς αναφερόμενα ανωτέρω, η Περιφερειακή Αρχή της Ηπείρου με την ανάληψη των καθηκόντων της (Ιανουάριο του 2011) ήταν αναγκαίο να εξυπηρετήσει τον στρατηγικό σκοπό της ΑΞΙΟΒΙΩΤΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ, και να καταστρώσει τα επιμέρους επιχειρησιακά σχέδια με ρεαλισμό, ορθολογισμό και ευθυκρισία.
Για αυτό και:
1. Την 10η Ιουνίου 2011, στο Συνεδριακό Κέντρο Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, πραγματοποιήσαμε το 1ο σε πανελλήνια κλίμακα Περιφερειακό συνέδριο με τίτλο: «Η ΗΠΕΙΡΟΣ ΣΕ ΣΤΑΥΡΟΔΡΟΜΙ», Επιδοτούμενη ή Αυτοτροφοδοτούμενη και βιώσιμη ανάπτυξη; και
2. Από την 19η Ιανουαρίου 2011 μέχρι και την ανάρτησή της στις 4 Αυγούστου 2011, και σε στενή συνεργασία με τους φορείς ευθύνης τομεακών και περιφερειακών πολιτικών της περιοχής μας, καταγράψαμε όλες τις προτάσεις για χρηματοδοτήση και υλοποίηση έργων.
Έτσι, καταδείχθηκε και τεκμηριώθηκε απολύτως η ανάγκη υιοθέτησης του προτύπου της «Πολικής Ανάπτυξης», υπό τις δεσμεύσεις ενός πολυσύνθετου υφιστάμενου νομοθετικού πλέγματος περιφερειακού σχεδιασμού: «Καλλικράτης», Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ηπείρου, Τομεακά & Διασυνοριακά Προγράμματα, Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων, Γενικό & Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια, Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων, κλπ.
Το πρώτο απαραίτητο συστατικό στοιχείο της πολιτικής αυτής ήταν ο «εξοπλισμός» των Ορεινών Περιοχών με όλες τις απαιτούμενες βασικές υποδομές: οδικό δίκτυο και προσβασιμότητα, επαρκή και ποιοτικά δίκτυα ύδρευσης & αποχέτευσης, αξιόπιστη και σύγχρονη διαχείριση των αποβλήτων, εκτεταμένη ηλεκτροδότηση, σύγχρονη τηλεπικοινωνιακή πρόσβαση (κατά προτίμηση ευρυζωνική), αποτελεσματική πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, οργανωμένος μηχανισμός μετακίνησης των μαθητών σε σχολικές μονάδες, δομές στήριξης ατόμων τρίτης ηλικίας (π.χ. βοήθεια στο σπίτι), ευκαιρίες πολιτιστικών εκδηλώσεων κλπ.
Σε δεύτερο επίπεδο σχεδιάσαμε και εντάξαμε στον βραχυπρόθεσμο σχεδιασμό μας, χρηματοδοτήσεις έργων και δράσεων στους άξονες Αγροβιοδιατροφή, Υγεία – Ευεξία, Νέα Επιχειρηματικότητα και Δημιουργική Βιομηχανία, οι οποίοι θα λειτουργήσουν ως «προωθητική δραστηριότητα», δηλαδή ως ατμομηχανή στη διαμόρφωση της οικονομικής και κοινωνικής φυσιογνωμίας της περιοχής μας.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να παραθέσω ένα από τα πιο επιτυχημένα παραδείγματα «Βέλτιστης Πρακτικής» στον τομέα της Περιφερειακής Ανάπτυξης, ένα παράδειγμα προς μίμηση όταν η διαθεσιμότητα των πόρων συνοδεύεται από οραματισμό και διαχειριστική δεινότητα. Αυτό του Μετσόβου. Το έτος 1948 ο Εθνικός Ευεργέτης Μιχαήλ Τοσίτσας με την εμψυχωτική πρωτοβουλία του ευπατρίδη πολιτικού Ευάγγελου Αβέρωφ δώρισε το ποσό των 1,73 εκ. Δολλαρίων ΗΠΑ για τη δημιουργία του Ιδρύματος Βαρώνου Μιχαήλ Τοσίτσα. Στο παράρτημα της Διαθήκης του Ευεργέτη που αφορά στα «έργα τα εκτελεστέα υπό του Ιδρύματος» στην περιοχή του Μετσόβου, δίνεται μόνο μια ολιγοσέλιδη συνοπτική περιγραφή: ξυλουργικό εργοστάσιο, τυροκομείο, ανοικοδόμηση οικογενειακού αρχοντικού, νοσοκομείο, διάφορα κοινωφελή έργα, φοιτητική εστία (στην Αθήνα) κλπ. Το αποτέλεσμα το γνωρίζουμε όλοι και όπως χαρακτηριστικά συνοψίζει ο Καθηγητής Μιχ. Τρίτος «το Μέτσοβο, με τη βοήθεια του Ιδρύματος … γίνεται ένα πρότυπο ευημερούσης κωμοπόλεως. Μοντέλο ανάπτυξης, … με υψηλό βιοτικό επίπεδο, με εντυπωσιακή τουριστική κίνηση, με ικανοποιητική ποιότητα ζωής, με ζηλευτή οικονομική προκοπή, με μηδενικό μεταναστευτικό δείκτη».
Πόλος ανάπτυξης εναλλακτικού τουρισμού στοχεύουμε να μετατραπεί και η Κόνιτσα με την υλοποίηση του έργου “EXTOUR”, για το οποίο σήμερα σας ανακοινώνω την ένταξη και χρηματοδότησή του στο πλαίσιο του προγράμματος Interreg Ελλάδα-Αλβανία.
Ο γενικός στόχος του έργου είναι να ενισχυθεί ο θεματικός (περιπετειώδης) τουρισμός στη διασυνοριακή περιοχή, παρέχοντας επαρκή εκπαίδευση σε νέους επαγγελματίες και βελτιώνοντας την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών. Επιπλέον, το έργο επιδιώκει να δημιουργήσει μια κουλτούρα και εκτίμηση για τους φυσικούς και πολιτιστικούς πόρους που θα μεταφερθούν από «επαγγελματίες οδηγούς» στους επισκέπτες.
Οι τοπικές κοινότητες θα αποκτήσουν πολλαπλά οφέλη, η βιώσιμη ανάπτυξη και η περιβαλλοντική συνείδηση θα ενισχυθούν, η τουριστική περίοδος θα παραταθεί, ο αριθμός των επισκεπτών θα αυξηθεί και θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας σχετικές με τον τουριστικό κλάδο.
Με την συνέργια δε, της καταγραφής, καθαρισμού, σήμανσης και πιστοποίησης 400km ορεινών μονοπατιών καθώς και με τις παρεμβάσεις στα ιαματικά λουτρά της περιοχής στοχεύουμε στο να καταστεί η Κόνιτσα πόλος ανάπτυξης της Περιφέρειάς μας.
Για την επιτυχία της χρηματοδότησης αυτής είναι αναγκαίο να σημειωθεί η άρτια συνεργασία με τις υπηρεσίες της Περιφέρειας Ηπείρου που επέδειξαν ο Δήμος Κόνιτσας όσο και η διοίκηση της Αναγνωστοπούλειου Σχολής, στις εγκαταστάσεις της οποίας θα χωροθετηθούν οι εκπαιδευτικές διαδικασίες του προγράμματος.
Κλείνοντας, θέλω να επισημάνω ότι πριν την περάτωση της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου είναι αναγκαίο, να ξεκινήσει η συζήτηση για την «επόμενη μέρα».
Οφείλουμε εγκαίρως να προετοιμαστούμε για τη «μετά-επιδοτήσεων» εποχή και να καθορίσουμε με σαφήνεια και ακρίβεια τα βήματα της στρατηγικής «απεξάρτησης», τα οποία πρέπει να είναι κατάλληλα προσαρμοσμένα στις συνεχώς εξελισσόμενες συνθήκες.
Ολοκληρώνοντας, και επειδή η αλήθεια αποτελεί την απόλυτη άμυνα σε κάθε περίπτωση και περισσότερο όσον αφορά τα δημόσια πρόσωπα, επιτρέψτε μου να καταθέσω ορισμένες απόψεις σχετικά με τη εν γένει δραστηριότητα της Αιρετής Περιφερειακής Αρχής της Ηπείρου, κυρίως για να γνωρίσουν όλοι όσοι ενδεχόμενα δεν ξέρουν και διχάζουν την κοινωνία θέτοντας ανύπαρκτα θέματα.
Στην κατεύθυνση αυτή:
1.Με προγραμματικές συμβάσεις η Περιφέρεια καλύπτει κενά Δήμων σε επιστημονικό/τεχνικό προσωπικό.
2. Έχει εντάξει στο ΕΣΠΑ όλα τα ώριμα και επιλέξιμα έργα που έχουν προταθεί από τους Δήμους
3. Με προγραμματικές συμβάσεις με τους Δήμους, υλοποιεί τα έργα των βιολογικών καθαρισμών κ.α.
4. Με προγραμματική σύμβαση με τους Δήμους προωθούνται τα έργα Διαχείρισης Απορριμμάτων σε όλη την Ήπειρο.
5. Υπάρχει ένα πολύ καλό επίπεδο συνεργασίας με όλους τους Δήμους και κυρίως τους ορεινούς που αντιμετωπίζουν και τα συχνότερα και μεγαλύτερα προβλήματα, σε θέματα Πολιτικής Προστασίας. Από την Περιφέρεια Ηπείρου δεν έχει μείνει ακάλυπτος κανένας Δήμος, σε ο, τι αφορά ζητήματα που να αφορούν αντιμετώπιση ζημιών από χιονοπτώσεις και λοιπά φυσικά φαινόμενα.
6. Η Περιφέρεια Ηπείρου, όπως και όλες οι άλλες Περιφέρειες, έχει αναλάβει και διεκπεραιώνει με πολύ καλά αποτελέσματα τις μετακινήσεις των μαθητών.
7. Η συνεργασία της Περιφέρειας και των Δήμων, επεκτείνεται και σε άλλα ζητήματα. Γίνεται προσπάθεια προκειμένου να κινητοποιήσουμε δυνάμεις στους ορεινούς κυρίως Δήμους, για την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα. Έχουμε αναλάβει, σε συνεννόηση επίσης με τους Δήμους, πρωτοβουλίες και συνδράμαμε φορείς για αντιμετώπιση άμεσων αναγκών, όπως στα Κέντρα Υγείας, προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία τους, γιατί για μας η ανθρώπινη ζωή είναι υπεράνω θεσμών και αρμοδιοτήτων.
Εύχομαι αποδοτικές εργασίες στο συνέδριό σας.