Διεξήχθη σήμερα στη Μυτιλήνη η 3η συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος 2014-2020 της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου.
Κατά της διάρκεια της συνεδρίασης παρουσιάστηκε η πρόοδος της υλοποίησης του Προγράμματος και έγινε ενημέρωση από τις επιτελικές δομές των υπουργείων για τα θέματα των επιμέρους τομεακών πολιτικών.
Στη συνεδρίαση παραβρεθήκαν από πλευράς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Απασχόλησης κ. J. Svarc, από την πλευρά της Region οι Π. Πανταζάτος και Ε. Μπανάβα και από την πλευρά της Διεύθυνσης Απασχόλησης η κα. Α. Μπακοπούλου.
Στην εισήγησή της η Περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου σημείωσε:
«Η πορεία του Προγράμματος ακολουθεί τον προγραμματισμό όπως αυτός είχε προσδιοριστεί κατά την 2η Επιτροπή Παρακολούθησης που είχε διεξαχθεί στην Χίο πέρυσι. Απολογιστικά η εικόνα έχει ως εξής:
• Στο ΕΤΠΑ έχει ενταχθεί το 43% του Ταμείου που αντιστοιχεί σε 113 εκατ. ευρώ, ενώ προγραμματίζεται έως το τέλος του έτους η ένταξη επιπλέον 20 εκατ. ευρώ, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος εντάξεων στο 50% του προϋπολογισμού του Ταμείου.
• Στο ΕΚΤ έχει ενταχθεί το 23% του Ταμείου που αντιστοιχεί σε 9,3 εκατ. ευρώ, ακολουθώντας τις κατευθύνσεις πολιτικής όπως αυτές αποτυπώνονται σε οδηγίες που στέλνονται στη διάρκεια του έτους.
• Οι συμβάσεις στο ΕΤΠΑ ανέρχονται σε 48,5 εκατ. ευρώ και στο ΕΚΤ σε 7,1 εκατ. ευρώ, ενώ οι δαπάνες αντίστοιχα σε 26,2 εκατ. ευρώ και 3,4 εκατ. ευρώ.
Συνολικά αξίζει να σημειωθεί ότι το πρόγραμμα σταδιακά φαίνεται να ξεπερνά τις αρχικές αρρυθμίες που αφορούσαν είτε την άρση αιρεσιμοτήτων, είτε την κατανόηση στην εφαρμογή του θεσμικού πλαισίου διαχείρισης και τώρα δημοπράτησης των έργων. Παρόλα αυτά οι καθυστερήσεις αυτές άφησαν αρνητικό αποτύπωμα στην πρώτη φάση της εκκίνησης του Επιχειρησιακού Προγράμματος.
Σήμερα βρισκόμαστε σε μια δεύτερη φάση που είναι ιδιαίτερα κρίσιμη και είναι αυτή της πλήρους ενεργοποίησής του. Εδώ οι δικοί μας στόχοι είναι πολύ σαφείς:
• Ενεργοποίηση του 100% του Προγράμματος και ένταξη ενός σημαντικού αριθμού και προϋπολογισμού έργων.
Αυτός ο στόχος είναι ρεαλιστικός όσον αφορά στο ΕΤΠΑ με την προϋπόθεση ότι και οι Δικαιούχοι θα αντιδράσουν ικανοποιητικά και θα υποβάλλουν ώριμες προτάσεις στις ενεργές προσκλήσεις. Για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος εμείς πολύ συγκεκριμένα:
• Εξειδικεύουμε το σύνολο του Προγράμματος και μάλιστα με μεγαλύτερο ποσοστό των διαθεσίμων πόρων, ώστε οι εντάξεις να οδηγήσουν σε συμβάσεις ίσες με τα διαθέσιμα.
• Έχουμε ενεργοποιήσει τις ειδικές πολιτικές στο επίπεδο των χωρικών επενδύσεων, της καινοτομίας, του περιβάλλοντος και άλλων.
Τώρα αυτό που απαιτείται είναι η υποβολή και ένταξη έργων που θα οδηγήσουν στο τέλος του 2018 τις εντάξεις να φτάνουν στο 85% με 90% του προγράμματος.
Φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε τις συμβάσεις και να λαμβάνουμε υπόψη ότι τα έργα παίρνουν εκπτώσεις κοντά στο 50%, ενώ ταυτόχρονα ο μέσος χρόνος από την ένταξη έως τη δημοπράτηση φτάσει του 8-10 μήνες. Αυτή η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ανησυχητική τόσο για τους χρόνους εφαρμογής του προγράμματος, όσο και για τα δημοσιονομικά στοιχεία του.
Στο κομμάτι των δαπανών φυσικά η διευκόλυνση από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην επίτευξη του στόχου του ν+3 έχει δώσει μια ανάσα στα Προγράμματα. Όμως το πλαίσιο επίδοσης του 2018 αναδεικνύει ήδη τα μελλοντικά προβλήματα δημοσιονομικής εφαρμογής.
Πριν ολοκληρώσω την τοποθέτησή μου θα ήθελα να επισημάνω ένα σημαντικό ζήτημα που αφορά το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Το Ταμείο έχει ήδη υστερήσεις και μάλιστα πολύ σημαντικότερες από το ΕΤΠΑ που μάλιστα δεν οφείλονται στην υλοποίηση των έργων, αλλά ένα βήμα πριν από αυτό. Στην επιλογή και ωρίμανση των πολιτικών του. Εδώ τα Περιφερειακά Προγράμματα λαμβάνουν τις πολιτικές που θα χρηματοδοτήσουν με αποτέλεσμα να υπάρχουν σημαντικές υστερήσεις, αλλά και αστοχίες. Σημειώνεται ότι η καθυστέρηση στην εφαρμογή της πολιτικής για την υγεία έχει σημαντικές συνέπειες στην επίτευξη του πλαισίου επίδοσης, του ν+3 και γενικά την υλοποίηση του Προγράμματος. Αν σε αυτό προστεθούν και τα θεσμικά ζητήματα που αφορούν:
• τις κρατικές ενισχύσεις στην κατάρτιση,
• την επιλογή Ενδιάμεσου Φορέα για την κοινωνική οικονομία, την κατάρτιση και την απασχόληση,
αντιλαμβάνεται κανείς πόσα ανοιχτά ζητήματα έχει το Ταμείο αυτό.
Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου σταθερά προσηλωμένη και με πειθαρχία προχωρεί στην υλοποίηση του Ε.Π. «Βόρειο Αιγαίο 2014-2020» και με τη συμμετοχή των δικαιούχων και την στήριξη των εμπλεκομένων φορέων μπορεί να επιτύχει σημαντικά αποτελέσματα που τόσο έχουν ανάγκη τα νησιά μας. Ιδιαίτερα σήμερα που η πίεση από το μεταναστευτικό και τα αποτελέσματα της μακροχρόνιας οικονομικής κρίσης απαιτούν ειδική αντιμετώπιση στην κατεύθυνση της ουσιαστικής τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης.
Κλείνοντας επισημαίνω την ανάγκη ανάπτυξης και εφαρμογής ειδικών πολιτικών για τα νησιά, όπως το πρόσφατο Ειδικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα και να τονίσω την ανάγκη διατήρησης του μειωμένου ΦΠΑ στα νησιά μας».
