Ένα προσκυνηματικό ταξίδι στον Πόντο πραγματοποιήθηκε από το τμήμα διδασκαλίας της ποντιακής διαλέκτου, που λειτούργησε κατά τα τρία τελευταία χρόνια στο Δήμο μας και είχε την αμέριστη στήριξη του Δημάρχου. Συντονιστής του ταξιδιού αλλά και ξεναγός ήταν ο Δάσκαλος του τμήματος Δρ Αντώνης Παυλίδης, ιστορικός του ποντιακού ελληνισμού και συγγραφέας, ενώ το ταξίδι πραγματοποιήθηκε απ’ το Πρακτορείο Mέμνων Travel, που βρίσκεται στο κέντρο της Αθήνας (περιοχή Ομόνοιας). Η ομάδα των ταξιδιωτών αποτελούνταν από 25 άτομα, ενώ οι κύριες μετακινήσεις (Αθήνα – Κωνσταντινούπολη –Τραπεζούντα/ Σαμψούντα- Κωνσταντινούπολη – Αθήνα) έγιναν αεροπορικά.
Οι ταξιδευτές επισκέφτηκαν τους εξής τόπους –σύμβολα:
Στον ανατολικό Πόντο (κατά τις 3 πρώτες ημέρες): Ποταμό Πυξίτη (Δαφνοπόταμο), της Τρίχας το γεφύρι (μ’ ένα θρύλο ανάλογο του γεφυριού της Άρτας), κοιλάδα της Ματσούκας, Σταυρί– Κρώμνη – Ίμερα (τρεις τόπους που θεωρούνταν η καρδιά των Κρυπτοχριστιανών του Πόντου), Αργυρούπολη (η πόλη των μεταλλείων της Χαλδίας με την τεράστια οικονομική ανάπτυξη το 17ο αιώνα), Μονή Παναγίας Σουμελά (απ’ έξω, επειδή πραγματοποιούνταν εργασίες αποκατάστασης), Λαραχανή, επίσκεψη σε τόπους και μνημεία της Τραπεζούντας (Φροντιστήριο, Αγία Σοφία, Τείχη των Κομνηνών αυτοκρατόρων του Πόντου, Ναό Παναγίας Χρυσοκεφάλου, Ναό Αγίου Ευγενίου, Βίλλα Καπαγιαννίδη, Λόφο Μπόζ τεπε).
Το πρωί της 4ης ημέρας κινήθηκαν παραλιακά από την Τραπεζούντα προς τη Σαμψούντα, κάνοντας ενδιάμεσα ολιγόωρες στάσεις: στην Τρίπολη, την Κερασούντα, το Ιασώνειο άκρο, την Οινόη. Νωρίς το βράδυ της ίδιας ημέρας έφτασαν στη Σαμψούντα.
Στο δυτικό Πόντο, όπου έμειναν τις 2 επόμενες ημέρες, επισκέφτηκαν: Τη μαρτυρική Αμάσεια όπου απαγχονίστηκε η ηγεσία του ποντιακού ελληνισμού μετά από απόφαση των κεμαλικών «δικαστηρίων ανεξαρτησίας». Μετά από ενός λεπτού σιγή στην πλατεία των απαγχονισμών, επισκέφτηκαν τους εντυπωσιακούς λαξευτούς τάφους των Μυθριδατών Βασιλέων του Πόντου, που βρίσκονται πάνω απ’ τον ποταμό Ίρι που κυλά ήρεμα, το άγαλμα του γεωγράφου Στράβωνα εξ Αμασείας και το αρχαιολογικό και λαογραφικό μουσείο της πόλης. Κατά την επιστροφή επισκέφτηκαν την –κάποτε κεφαλοχώρι, σήμερα πόλη – Χάβζα, ενώ την άλλη μέρα επισκέφτηκαν μνημεία της Σαμψούντας: την πλατεία του Ρολογιού, όπου απαγχονίζονταν όσοι λιποτακτούσαν από τα τάγματα εργασίας (στην ουσία τάγματα θανάτου), το εντυπωσιακό Τσινέκειο Γυμνάσιο Αμισού, το μητροπολιτικό μέγαρο της πόλης, κ.ά. Τη επόμενη μέρα μετά από επίσκεψη στο λεγόμενο «χωριό των Αμαζόνων» (μια κιτς κατασκευή τουριστικής αξιοποίησης του μύθου των Αμαζόνων) πήραν το αεροπλάνο και πέταξαν για Κωνσταντινούπολη /Αθήνα.
Τα σχόλια όλων των ταξιδευτών, σχετικά με την αξία του ταξιδιού ήταν περισσότερο από θετικά. Όλοι παραδέχτηκαν ότι επρόκειτο για ένα ξεχωριστό ταξίδι, μια επίσκεψη–προσκύνημα στους τόπους των προγόνων τους. Εντυπωσιάστηκαν απ’ την μοναδική γεωγραφική διάρθρωση του ποντιακού χώρου με τις μαγευτικές κοιλάδες, τα αδιαπέραστα όρη, τα καταπράσινα παρχάρια (οροπέδια),τα απέραντα δάση ελάτων και οξιάς, τα αμέτρητα χωριά, άλλα κυριολεκτικά γαντζωμένα στις απόκρημνες πλαγιές των βουνών, άλλα σκορπισμένα στις πλαγιές και τις κοιλάδες. Ήπιαν νερό απ’ τις πηγές που έπιναν για αιώνες οι δικοί τους, τους σκέπασε η ποντιακή δείσα (ομίχλη) που εμφανίζεται ξαφνικά τυλίγοντας τα πάντα, επιτρέποντας ορατότητα ελάχιστων μέτρων, μίλησαν στην ποντιακή διάλεκτο με πολλούς ντόπιους, μην έχοντας ανάγκη διερμηνείας. Διαπίστωσαν ιδίοις όμμασιν ότι στον Πόντο μνημεία δεν είναι μόνο τα ερείπια και τα κτίρια που διασώζονται, αλλά και οι ίδιοι οι άνθρωποι, που είναι φορείς της μνήμης. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με την ξενάγηση και την κατάδυση στα μονοπάτια της ιστορίας, τους βοήθησαν να κατανοήσουν καλύτερα τις συνθήκες κάτω από τις οποίες κατόρθωσαν να επιβιώσουν οι πρόγονοί τους δια μέσου των αιώνων κατά τις δύσκολες και σκοτεινές ιστορικές περιόδους, αλλά και να αναπτυχθούν, δημιουργώντας έργα θαυμαστά όταν αυτές οι συνθήκες ήταν ευνοϊκές. Ήταν ένα ταξίδι που δεν είχε ουδεμία σχέση με αναψυχή, αντίθετα, ήταν για τον καθένα ένα ταξίδι γνώσης, μνήμης, συνείδησης και τελικά αυτογνωσίας.
