Ομιλία Προέδρου Ξ.Ε.Ε.
Γιώργου Α. Τσακίρη
Παρουσίαση μελέτης για τις επιπτώσεις της οικονομίας του διαμοιρασμού στην Ελληνική ξενοδοχεία
Αθήνα, 8 Οκτωβρίου 2015
Κύριε υπουργέ Οικονομίας, Ανάπτυξης & Τουρισμού
Κυρία υπουργέ του Τουρισμού
Κύριε γενικέ γραμματέα
Αγαπητοί συνάδελφοι
Κυρίες και κύριοι,
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζονται στην ετήσια έρευνα του ΙΤΕΠ, το 2014, παρά την αύξηση των διανυκτερεύσεων μη κατοίκων κατά 15,3% η μέση πληρότητα των ελληνικών ξενοδοχείων αυξήθηκε μόλις 6,6%. Συνεπώς, από το «λογαριασμό» λείπουν περίπου 12-15 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις.
Που πήγαν αυτές οι παραπάνω διανυκτερεύσεις; Προφανώς στην ονομαζόμενη sharing economy ή οικονομία του διαμοιρασμού.
Και λέω ονομαζόμενη γιατί ο όρος sharing economy δεν είναι ακριβής. Είναι παραπλανητικός !!!
Sharing δεν είναι, καθώς οι ίδιοι οι εκπρόσωποι των εταιριών αυτών παραδέχονται το 75% της δραστηριότητας είναι επαγγελματική και το 25% διαμοιρασμός. Εμείς βέβαια για την Ελλάδα υπολογίζουμε το αντίστοιχο ποσοστό στο 90% – 10%.
Και δεν το λέμε αυθαίρετα. Το λέμε με στοιχεία. Βλέπετε η χάρη μας έφτασε μέχρι την Αμερική. Αρκεί να δείτε τα στοιχεία της ιστοσελίδας inside Air bnb, όπου για παράδειγμα για την Αθήνα παρουσιάζονται, αφενός μεγάλος αριθμός καταλυμάτων και αφετέρου καταγράφεται η συγκέντρωση μεγάλου αριθμού καταλυμάτων σε μεμονωμένα άτομα, τα οποία…. κατά τα άλλα, ιδεολογικά, δραστηριοποιούνται στο όνομα της οικονομίας του διαμοιρασμού.
Sharing λοιπόν δεν είναι. Ούτε διαμοιράζεται κάτι, καθόσον όλες οι υπηρεσίες πληρώνονται και με το παραπάνω !!!!
Economy όμως είναι και μάλιστα μεγάλη, καθώς, όπως προκύπτει από την έρευνα που παρουσιάζουμε σήμερα, μόνο το 2014 η συγκεκριμένη δραστηριότητα, στην χώρα μας, είχε τζίρο πάνω από 1,4 δις. Εδώ θέλω να υπενθυμίσω ότι σύμφωνα με την πρώτη μελέτη μας, ο ρυθμός ετήσιας αύξησης του τζίρου της sharing economy ξεπερνάει το 30% με πρόβλεψη το 2025 να έχει τζίρο ίσο με τον νόμιμο τομέα, δηλαδή 335 δις, από 15 δις που είχε το 2013.
Είναι μια οικονομική δραστηριότητα, που ανθεί σε μία γκρίζα ζώνη, στερώντας σημαντικά έσοδα από το κράτος και δουλειές από τους σκληρά δοκιμαζόμενους από την κρίση Έλληνες. Μια φάμπρικα τολμώ να πω, στημένη πάνω στην ανεξέλεγκτη ενοικίαση ιδιωτικών κατοικιών, με υποβαθμισμένες ή καθόλου υπηρεσίες, καμία πρόβλεψη ασφάλειας, πυρασφάλειας, ασφάλισης επισκεπτών και φυσικά καμία φορολογική ή εργασιακή υποχρέωση των ιδιοκτητών.
Ουσιαστικά πρόκειται για παραοικονομία, πριμοδοτούμενη δυστυχώς από την ανυπαρξία θεσμικών, ασφαλιστικών και άλλων προδιαγραφών και κυρίως από την αδυναμία της πολιτείας μέχρι σήμερα να αναγνωρίσει και να αντιμετωπίσει το φαινόμενο.
Το ΞΕΕ έγκαιρα διέγνωσε τον τεράστιο κίνδυνο που κρύβεται πίσω από την «αθώα» αυτή δραστηριότητα. Κίνδυνο αρχικά για τα ξενοδοχεία- μέλη του, που εξελίχθηκε στην συνέχεια ακόμη μεγαλύτερος για την εθνική οικονομία, την απασχόληση, την κοινωνική συνοχή, τον παραδοσιακό χαρακτήρα των πόλεων, το περιβάλλον και την ασφάλεια των επισκεπτών.
Στο ΞΕΕ παρακολουθούμε το φαινόμενο, ήδη από το 2010. Σήμερα, δυστυχώς, τείνει να εξελιχθεί, στο υπ αριθμό 1 πρόβλημα για τον κόσμο του τουρισμού.
Πριν 3 χρόνια, λόγω των ανεξέλεγκτων διαστάσεων που έπαιρνε η σχετική δραστηριότητα, εκπονήσαμε ένα συνεκτικό σχέδιο ολοκληρωμένης αντιμετώπισης, σύμφωνα με το οποίο:
Πρώτον και αυτό δεν είναι υπερβολή, αναδείξαμε το πρόβλημα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το 2012 στη Γενική συνέλευση της HOTREC στην Αθήνα, εντάξαμε το θέμα στην ατζέντα των «προβλημάτων προς αντιμετώπιση».
Ταυτόχρονα, στο εγχώριο επίπεδο, δημιουργήσαμε το Παρατηρητήριο παραπλανητικής διαδικτυακής διαφήμισης (ΠΠΔΔ), για την παρακολούθηση της αγοράς , υποδοχή καταγγελιών και προώθηση τους στην συνέχεια στις αρμόδιες εποπτικές αρχές .
Δεύτερον, αναθέσαμε και παρουσιάσαμε μελέτη για την καταγραφή του φαινομένου, τις τάσεις που διαμορφώνονται διεθνώς καθώς και τις διεθνείς πρακτικές αντιμετώπισης του. Ήταν η πρώτη μελέτη του είδους σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Τρίτον, στην συνέχεια προχωρήσαμε σε έναν κύκλο ενημέρωσης όλων των αρμοδίων κυβερνητικών και κρατικών φορέων για την διάσταση και το εύρος του προβλήματος.
Τέταρτο βήμα, αναθέσαμε σε μία διεθνώς αναγνωρισμένη εταιρεία, στην Grant Thornton, τη μελέτη επιπτώσεων που παρουσιάζουμε σήμερα. Μια μελέτη επιστημονικά άρτια που υπολογίζει τις επιπτώσεις του φαινομένου στην οικονομία, στην ποιότητα των προσφερομένων υπηρεσιών και άρα στην έξωθεν καλή μαρτυρία του ελληνικού τουρισμού,
Η μελέτη προσεγγίζει τις οικονομικές επιπτώσεις, συντηρητικά, χωρίς να επιδιώκει να δημιουργήσει εντυπώσεις ή να εκμεταλλευτεί την παρούσα συγκυρία, όπου το κράτος αναζητά με κάθε τρόπο πόρους.
Η μελέτη αυτή τεκμηριώνει με στοιχεία το μέγεθος των απωλειών που υφίσταται η ελληνική οικονομία από την ονομαζόμενη sharing economy.
Στο σημείο αυτό θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ότι για μας έχει σημασία, μια θεσμική και δίκαιη αντιμετώπιση του προβλήματος καθόσον μια αμιγώς εισπρακτική αντιμετώπιση του προβλήματος όχι μόνο δεν θα το επιλύσει, αλλά αντιθέτως θα δημιουργήσει άλλοθι και θα κάνει πιο βαθιά τα προβλήματα στα ξενοδοχεία και τον τουρισμό γενικότερα.
Τέλος η μελέτη καταρρίπτει, πέραν πάσας αμφισβήτησης, δύο μύθους για τα παράνομα ενοικιαζόμενα καταλύματα:
Α. Πρώτος μύθος, ότι δήθεν δεν υποκαθιστούν τα νόμιμα καταλύματα, αλλά τα συμπληρώνουν. Η ΑΛΗΘΕΙΑ είναι ότι τα υποκαθιστούν τουλάχιστον σε ποσοστό 70%.
Β. Δεύτερος μύθος, ότι συνεισφέρουν στην απασχόληση. Αντίθετα στερούν 15.000 ζωτικές θέσεις εργασίας το χρόνο και συμβάλλουν στη αδήλωτη εργασία και στην εισφοροδιαφυγή, σε μια στιγμή που αναζητούμε ως χώρα, επιτακτικά, ισοδύναμα για να μην συμπιέσουμε και άλλο ευπαθείς κοινωνικές ομάδες .
Επόμενο βήμα μας στο σχεδιασμό μας είναι η ολοκλήρωση των προτάσεων μας προς την πολιτεία, ως θεσμικός σύμβουλός της, για τη συνολική αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την οικονομία του διαμοιρασμού, τις οποίες θα καταθέσουμε την επόμενη εβδομάδα στα αρμόδια υπουργεία και συγχρόνως θα δημοσιοποιήσουμε.
Προτάσεις οι οποίες έχουν διαμορφωθεί στην βάση των παραπάνω μελετών, της συμμετοχής μας σε διεθνή όργανα και συνέδρια, του διαλόγου με όλους τους εμπλεκόμενους – σημειώνω εδώ ότι με ανοικτό πνεύμα συνεργασίας δώσαμε βήμα στους εκπροσώπους των εταιριών της οικονομίας των διαμοιρασμού και πραγματοποιήσαμε ανοικτή διαβούλευση μαζί τους- και βεβαίως την διεθνή εμπειρία.
Προγραμματίζουμε δε, δύο ακόμη βήματα ενεργειών, πρώτον το άνοιγμα του δημοσίου διαλόγου για το θέμα με δράσεις ενημέρωσης της κοινής γνώμης και δεύτερον την εντατικοποίηση των παρεμβάσεών μας για το θέμα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο μέσω της HOTREC, η πρόεδρος της οποίας ήταν την περασμένη εβδομάδα στην Αθήνα και συζητήσαμε εκτενώς τα προβλήματα που προκαλούνται σε πανευρωπαϊκό επίπεδο από την ανάπτυξη της οικονομίας του διαμοιρασμού.
Κυρίες και Κύριοι ,
Ως επαγγελματίες του τουρισμού δεν έχουμε ψευδαισθήσεις όσον αφορά το μέλλον και την περαιτέρω εξάπλωση της πρακτικής της οικονομίας του διαμοιρασμού. Η οικονομία του διαμοιρασμού ήλθε εδώ για να μείνει και σε αυτή την πραγματικότητα θα προσπαθήσουμε και εμείς να προσαρμοστούμε εντάσσοντας στην δουλειά μας νέες τεχνολογίες και νέα κανάλια marketing.
Από την άλλη και η πολιτεία έχει υποχρέωση να θεσπίσει άμεσα κανόνες και να ρυθμίσει επιτέλους , συνολικά με όρους εξασφάλισης του υγιούς ανταγωνισμού , ειδικά ενόψει της νέας πραγματικότητας από την κατάργηση της τουριστικής μίσθωσης , για την οποία ειρήσθω εν παρόδω, είχαμε δώσει μάχη το 2014 και την είχαμε κρατήσει στον 1 μήνα και ο οποίος βέβαια μέσα από την πίεση των διεθνών lobby αποτελεί παρελθόν.
Σε αυτή την προσπάθεια της πολιτείας , το ξενοδοχειακό επιμελητήριο της Ελλάδος, ένα όργανο αξιόπιστο και πρωτοπόρο με την ιδιότητα του θεσμικού συμβούλου της πολιτείας, είναι έτοιμο να βοηθήσει με κάθε τρόπο.
Ευχαριστώ για την προσοχή σας